Yeni yıla büyük zamla başlayan asgari ücretin, yıl ortasında ikinci bir artışa sahne olup olmayacağı konusu, Türkiye’nin ekonomik gündeminde önemli yer tutmaya devam ediyor. 2025 yılı için açıklanan net asgari ücret tutarı, yüzde 30’luk dikkat çekici bir artışla 22 bin 104 liraya yükseltilmişti. Ülkede yüksek enflasyonun etkilerini azaltmak ve çalışanların alım gücünü korumak için yapılan bu zam, işçi ve işveren kesimleri arasında farklı tepkilere neden oldu. Ancak yaz aylarına yaklaşırken, çalışanların gözleri temmuz ayında yapılması muhtemel ara zam haberlerinde ve gelişmelerinde. Geçmiş yılların uygulamalarına bakıldığında, bu beklenti hiç de haksız sayılmaz.
2022 ve 2023 yıllarında asgari ücrete Temmuz aylarında yapılan ara zamlar, ekonomik dalgalanmalara karşı işçi kesiminin savunmasını güçlendirmişti. Özellikle yüksek enflasyon ve kurdaki oynaklık, fiyatlar genel seviyesini yukarı çekerken, maaşlarda yapılan bu ek düzenleme çalışanların yaşam standartlarını bir nebze olsun koruma altına almasını sağlamıştı. 2024 yılı ise bu bakımdan farklı bir yıl olarak kayıtlara geçti. İlk çeyrek içinde yapılan büyük zamdan sonra yıl içerisinde ikinci bir artışın gerçekleşmemesi, kamuoyunda çeşitli tartışmaları beraberinde getirdi. Çalışanlar, özellikle temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat artışlarına dikkat çekerek, ara zam beklentisini canlı tutmaya devam ediyor.
Öte yandan, işverenler ve ekonomi yönetimi ise temmuz zammı konusunda daha temkinli hareket ediyor. İşveren cephesinde, yılın ilk başındaki yüksek zam oranının iş dünyası üzerinde baskı yaratmasının etkisi büyüktü. Bu nedenle ikinci bir yükseliş beklentisine mesafeli yaklaşan taraflar bulunuyor. Hükümet ise ekonomik göstergeleri yakından takip ediyor ve gelecek aylardaki enflasyon verileri ile ekonomik büyüme oranlarını değerlendirdikten sonra nihai kararını verecek gibi görünüyor. Son açıklamalarla birlikte, ara zammın performans göstergelerine bağlı olarak şekillenebileceği ima edilmiş durumda.
Ekonomistler, ara zam konusunda daha dikkatli olunması gerektiğini belirtiyor. Türkiye’nin hâlâ kırılgan bir ekonomik yapı içinde yer aldığı ve dış piyasalardaki belirsizliklerin etkisinin azalmadığı bu süreçte, ara zamın hem pozitif hem de negatif yanları olabileceği ifade ediliyor. Zam yapılmasının tüketici fiyatlarını geçici olarak yukarı çekme ihtimali, enflasyon çevrimini tetikleyebileceği yönündeki uyarılar sık sık gündeme geliyor. Diğer yandan, asgari ücret alanların gelirlerinin korunmaması halinde ise sosyal sorunların derinleşme riski ekonomistler arasında önemli bir endişe olarak yer alıyor.
Çalışan kesim temsilcileri ise ücretlerin yıl boyunca erozyona uğradığını ve sadece baştaki zamla bu durumun önüne geçilemediğini sık sık vurguluyorlar. Temmuz ayında ara zam yapılmaması halinde, özellikle market ürünleri, kira artışları ve ulaşım giderlerindeki yükselişin, çalışanların bütçesini rahatsız edecek seviyelere ulaşabileceği belirtiliyor. İşçi örgütleri, hükümete seslenerek yıl ortasında enflasyonun üzerinde bir zam beklentisini açıkça dile getiriyor. Bu taleplerin yasama ve yürütme kademelerinde ne kadar karşılık bulacağı ise önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.
2025 asgari ücret belirlenirken yaşanan yüzde 30’luk zam, elbette işçi için anlamlı ve yüz güldürücü bir gelişme olarak değerlendirilmişti. Ancak enflasyonun hala çift haneli rakamlarda seyretmesi, bu artışın kalıcı refah sağlaması konusunda soru işaretleri oluşturuyor. Yılın ikinci yarısında fiyatlar tekrar yükselmeye devam ederse, bu durum eriyen maaşlara, artan hayat pahalılığına dayanamayan çalışanlara işaret edecek. Böyle bir tablo, sosyal dengeleri de zorlayacak ve ekonomik verimliliği etkileyecek unsurlar arasında gösterilecek.
Ek olarak, küresel piyasalardaki gelişmeler de Türkiye ekonomisini dolaylı yoldan etkiliyor. Enerji fiyatlarının dalgalanması, gıda emtia fiyatlarındaki hareketlilik ve ABD ile Avrupa’daki ekonomik yavaşlama iş dünyasında belirsizliği artırıyor. Bu da ara zam kararlarının alınmasını zorlaştıran faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Dolayısıyla hükümetin yeni ekonomik paketi ve teşvik adımları, mali politikalarla birlikte takip edilmesi gereken unsurlar arasında.
Özel sektörün de durumu, asgari ücretin seyrindeki gelişmelerden bağımsız değil. İşletmeler, yüksek işçilik maliyetlerinin rekabet gücünü zayıflatmasından endişe ediyor. Yüksek maaşların üretim ve hizmet sektöründe özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için baskı oluşturduğu belirtiliyor. Bu nedenle temmuz ayında ara zam beklentisi kadar aracılık, destek ve teşviklerin artırılması da gündeme geliyor. İstihdamın sürdürülebilirliğini sağlamak için bütün paydaşların ortak adımlar atması kritik hale gelmiş durumda.
Siyasi kulislerden gelen haberler, ara zam konusunun yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve siyasi bir mesele olarak ele alındığını gösteriyor. Seçime hazırlanan partilerin işçi kesiminin taleplerine nasıl yanıt vereceği ve bu süreci nasıl yöneteceği, kamuoyunun yakından takip ettiği bir diğer başlık. Asgari ücrette yapılacak her türlü artış, hem hükümetin performansını değerlendirmede hem de siyasi mesajların iletilmesinde etkili oluyor. Bu nedenle yaz sonunda yapılacak açıklamalar büyük önem taşıyor.
Sonuç olarak, 2025 yılında asgari ücretin belirlenmiş yüksek oranda zamla başlaması, çalışanları umutlandırsa da yaz aylarında ikinci bir ara zam ihtiyacının doğup doğmayacağı kritik bir soru olarak varlığını sürdürüyor. Ekonomik göstergeler, kamuoyu tepkileri, işveren endişeleri ve politik dengeler bu kararın şeklini belirleyecek ana unsurlar olarak karşımıza çıkıyor. Önümüzdeki süreçte yapılacak açıklamalar, milyonlarca işçinin hayatına doğrudan etki edecek ve ekonomik politikaların seyri açısından önemli bir yol gösterici olacak. İşçi ve işveren kesimi arasındaki bu hassas denge, Türkiye ekonomisinin dinamikleri göz önünde bulundurularak titizlikle yönetilmelidir.
