Son yıllarda kanser tedavisinde çığır açan gelişmelerden biri olan immünoterapi, hastaların kendi bağışıklık sistemlerini kullanarak malign (kötü huylu) hücrelerle savaşmayı hedefleyen yenilikçi bir yaklaşımdır. Özellikle cerrahi öncesinde uygulanan neoadjuvan immünoterapi, tümörlerin küçültülmesini sağlayarak cerrahi başarı oranlarını artırmada umut vaat eden bir yöntem olarak öne çıkmaktadır. Ancak, bu tedavi yönteminin başarısını önceden tahmin etmek, klinik uygulamalarda karşılaşılan en büyük zorluklardan biridir. Zhang ve arkadaşlarının 2025 yılında BMC Cancer’da yayımladığı öncü çalışma, neoadjuvan immünoterapiye verilen yanıtı önceden kestirmede kritik moleküler belirteçleri ortaya koyarak bu alanda önemli bir boşluğu doldurmaktadır.
Çalışmanın temelinde çoklu omik teknoloji kullanılarak RNA dizilemesi ve gelişmiş proteomik analizler yer alıyor. Araştırmacılar, 16 mide kanseri hastasının klinik deneme kapsamında alınan örneklerini derinlemesine inceledi. Bu sayede tedaviye iyi yanıt verenler ile yanıt vermeyenler arasındaki belirgin gen ve protein ifade farklılıkları saptandı. En dikkat çekici sonuçlardan biri, CD8A ve PGF proteinlerinin tedavi sonuçlarını yüksek doğrulukla öngörebilmesi oldu. Bu iki molekül, hastaların kişiselleştirilmiş tedavi stratejileri oluşturulmasında kullanılabilecek potansiyele sahip.
Çalışmada, tümör mikroçevresindeki bağışıklık hücre popülasyonları detaylı şekilde analiz edildi. Weighted Gene Co-Expression Network Analysis (WGCNA) yöntemi ile genler arasındaki etkileşimler haritalandı ve xCell isimli biyoinformatik araçla RNA-seq verileri kullanılarak bağışıklık hücrelerinin oranları tahmin edildi. Sonuçlar, etkili yanıt veren hastalarda sitotoksik CD8+ T hücreleri ile B hücrelerinin tümör dokusunda belirgince arttığını ortaya koydu. Bu durum, adaptif bağışıklık sisteminin, neoadjuvan immünoterapinin başarısında merkezî rol oynadığını göstermektedir.
Hasta grupları, Tümör Regresyon Derecesi (Tumor Regression Grade – TRG) kullanılarak T1 (iyi yanıt verenler – TRG0 ve TRG1) ve T2 (kötü yanıt verenler – TRG2 ve TRG3) olarak sınıflandırıldı. Bu iki grup arasındaki moleküler yolak farkları, özellikle inflamatuar sinyal ve miyeloid lökosit aktivasyon süreçlerinde keskin ayrımlar içeriyordu. T1 grubunda gözlenen yükselmiş bu sinyal aktiviteleri, etkili bir bağışıklık sistemi tetiklenmesinin tümör gerilemesinde hayati önem taşıdığını ortaya koydu.
CD8A geni, α-zincirini kodladığı CD8 glikoproteiniyle tedavi yanıtını tahmin eden bir belirteç olarak ön plana çıktı. CD8A’nın ROC (Alıcı İşletim Karakteristiği) eğrisi altındaki alan (AUC) değeri 1.000 gibi mükemmele yakın bir skor aldı. Bu da CD8A ifade seviyesinin, iyi ve kötü yanıt veren hastaların ayırt edilmesinde son derece güvenilir olduğunu gösterdi. CD8+ sitotoksik T hücrelerinin aktivitesi, başarılı immünoterapi için kritik bir rol oynuyor.
Buna karşılık, Plasenta Büyüme Faktörü (PGF) proteini hem anjiyogenezde hem de inflamatuar regülasyonda işlev görüyor. Çalışma, yüksek PGF düzeylerinin kötü prognoz ve tedavi başarısızlığı ile ilişkilendirildiğini ortaya koydu. Bu durum, bağışıklık sisteminin etkinleşmesinin tümör kontrolünde önemli olduğuna işaret ederken, PGF tarafından tetiklenen pro-anjiyogenik sinyallerin tümör direncine katkı sağladığını göstermektedir. Böylece tümör-immün etkileşimin karmaşık doğası bir kez daha vurgulanmış oldu.
İlginç bir şekilde yapılan korelasyon analizleri, bağışıklık hücreleri arasındaki hassas dengenin de altını çizdi. CD8A ifadeleri ile dendritik hücre infiltrasyonu pozitif korelasyon gösterirken, bağışıklık aktivasyonunu baskılayan Miyeloid Kaynaklı Supresör Hücreler (MDSC) ile ters yönde ilişkilendi. Bu bulgu, immünosupresif hücrelerin tedavi etkinliğini nasıl zayıflatabileceğini açıklarken, dendritik hücre aktivitesinin artırılmasının anti-tümör bağışıklığını güçlendirebileceğine işaret ediyor.
Teknik açıdan bakıldığında, RNA dizileme ile Olink proteomik verilerinin entegrasyonu; hem transkriptomik hem de proteomik seviyedeki verilerin çapraz doğrulanmasını sağlayarak belirteçlerin güvenilirliğini artırdı. Çoklu omik analizlerin birleştirilmesi, kanserin karmaşık biyolojisini anlamada ve tedavi başarı faktörlerini ortaya koymada eşsiz bir çözüm sundu. Bu yöntemler, klinik uygulamalarda moleküler ağların daha net kavranmasını sağlıyor.
İleriye dönük olarak, bu bilimsel ilerlemenin klinik uygulamalara yansıması oldukça önemli. Eğer geniş hasta gruplarında doğrulanırsa, CD8A ve PGF protein seviyelerinin tedavi öncesi profilleme sürecine dahil edilmesi mümkün olabilir. Böylelikle yüksek CD8A ve düşük PGF seviyelerine sahip hastalar neoadjuvan immünoterapi için önceliklendirilirken, olumsuz biyobelirteç profili görülenlerde alternatif ya da destekleyici tedavi seçenekleri değerlendirilebilir.
Ayrıca, PGF aracılı patolojiyi hedefleyen tedaviler, pro-anjiyogenik süreçleri engelleyerek immünoterapinin etkinliğini artırabilir. Benzer biçimde, CD8+ T hücreleri ve dendritik hücre aktivitelerinin güçlendirilmesi, MDSC aktivitesinin baskılanması gibi stratejilerle mevcut immünoterapi rejimleri ile kombine edilerek daha kapsamlı bir tedavi yaklaşımı geliştirilebilir. Bu da mide kanserinde tedavi başarısını ve hasta sağkalımını artırabilecek umut verici bir alan yaratmaktadır.
Bu çalışma kanser immünolojisindeki heterojeniteye ve onkolojide kişiye özgü terapinin kaçınılmaz gerekliliğine güçlü bir vurgu yapmaktadır. Neoadjuvan immünoterapinin tüm potansiyelinin açığa çıkarılması için sadece yeni tedavi yaklaşımlarına değil, aynı zamanda moleküler düzeyde derin anlama da ihtiyaç vardır. Zhang ve arkadaşlarının çok katmanlı analizleri bu ihtiyacı gidermek adına önemli bir örnek teşkil eder.
Son olarak, tümör mikroçevresindeki bağışıklık hücreleri, baskılayıcı hücreler ve sinyal proteinlerinin karşılıklı etkilerinin tedavi sonuçlarını yönlendirdiğini göstermek, bu ortamı immün yanıt lehine şekillendirmek için bilimsel ve klinik çalışmaların hızlandırılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Daha büyük hasta grupları ve uzun dönemli örneklemelerle metabolomik ve epigenomik gibi ek omik yaklaşımların entegrasyonu, direnç mekanizmalarının çözülmesini ve biyobelirteç panellerinin geliştirilmesini sağlayacaktır.
Özetle, Zhang ve ekibi neoadjuvan immünoterapi gören mide kanseri hastalarında tedavi yanıtını etkileyen moleküler belirteçler olarak CD8A ve PGF’yi tanımlayarak önemli bir adım attı. Bu araştırma, immün profilizasyon ve protein ekspresyon analizlerinin hasta seçimi ve tedavi kişiselleştirilmesinde devrim yaratabileceğini göstererek, zorlayıcı bir hastalıkta hasta yaşam kalitesini ve sağkalımını artırma adına ümit vadeden bir vizyon sunuyor.
—
Araştırma Konusu:
Mide kanseri hastalarında neoadjuvan immünoterapiye yanıt ve prognostik belirteçlerin moleküler düzeyde araştırılması.
Makale Başlığı:
Potential predictive value of CD8A and PGF protein expression in gastric cancer patients treated with neoadjuvant immunotherapy.
Haberin Yayın Tarihi:
2025
Web References:
https://doi.org/10.1186/s12885-025-14046-7
Doi Referans:
https://doi.org/10.1186/s12885-025-14046-7
Resim Credits:
Scienmag.com
Anahtar Kelimeler:
Kanserde immünoterapi yenilikleri, tedavi yanıtı tahmini, CD8A belirteci, mide kanseri klinik denemeleri, tümör mikroçevresi bağışıklık hücreleri, çoklu omik yaklaşımlar, neoadjuvan immünoterapi, kişiselleştirilmiş kanser tedavisi, PGF protein rolü, proteomik ve RNA dizilemesi, immünoterapi moleküler biyolojisi, tedavi direnci mekanizmaları
