Ticaret Bakanlığı’nın 2020 yılından bu yana uygulamakta olduğu Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı (KOOP-DES), üretim ve istihdama yönelik yatırımlara sağladığı desteklerle ekonomik yapıda önemli bir rol üstleniyor. Bu kapsamda kooperatiflerin ve üst kuruluşlarının yatırım projelerine yönelik sağlanan destek limitlerinde yeni bir artış yapıldığı duyuruldu. Bakanlık kaynaklarından gelen açıklama, 2025 yılı için KOOP-DES programı destek limitinin ciddi oranda yükseltildiğini işaret ediyor. Bu gelişme, özellikle yerel üretim kapasitesini güçlendirmek isteyen kooperatifler için heyecan verici bir haber olarak değerlendiriliyor. Peki yeni destek limitleri ne kadar oldu, programda hangi değişiklikler yaşandı ve bu destekler ekonomik dengelere nasıl yansıyacak?
KOOP-DES, kuruluşundan bu yana kooperatiflerin ortak ekonomik hareketlerini güçlendirmeyi, üretim ağlarını genişletmeyi ve istihdama doğrudan katkıda bulunmayı amaçlamıştı. Bu hedefler doğrultusunda verilen desteklerle birlikte birçok kooperatif projelerini büyütebilmiş, modernize edebilmiş ve iş gücü kapasitesini artırabilmişti. Yenilenen destek limitleri ise bu olumlu gidişatı çok daha hızlandıracak bir potansiyele sahip. Öncekine oranla yüzde 30’un üzerinde bir artışla destek sınırlarının genişletilmesi, yatırımların niteliğini ve hacmini de büyütecek gibi görünüyor. Böylece Kooperatiflerin üretim tabanlı büyümesine yeni bir ivme kazandırılması hedefleniyor.
Detaylara baktığımızda, 2024 yılı için sağlanan destek limiti yaklaşık 1,5 milyon TL civarındayken, 2025 yılı için bu rakam 2 milyon 100 bin TL’ye yükseltildi. Bu artış, kooperatiflerin daha kapsamlı ve yüksek bütçeli projelere başvurma şansını arttıracak. Ticaret Bakanlığı’nın bu hamlesi, aslında yerel üretimin rekabet gücünü artırmak ve bölgesel gelişimi hızlandırmak için atılmış stratejik bir adım olarak okunabilir. Çünkü kooperatifler, faaliyet alanları ve üye tabanları çeşitlendikçe, geniş çaplı finansman talepleri ortaya çıkıyor. Yeni destek limiti, bu ihtiyaçları karşılamada önemli bir adım olacak.
Bakanlık yetkilileri, destek artışını değerlendirirken programın yalnızca finansal bazda güçlendirilmediğini, aynı zamanda kooperatiflerin projelerinde nitelik ve sürdürülebilirlik unsurlarının da gözetildiğini dile getiriyor. Destek programı kapsamında yapılan değerlendirmeler ve öncelikli kriterler doğrultusunda, yatırım kalitesi ve istihdam yaratma kapasitesi artan öneme sahip oldu. Bu açıdan bakıldığında, limit artışı projelerin sadece ölçek büyüklüğünü değil, kapsam ve kalite standartlarını da olumlu etkileyebilir. Dolayısıyla bu güncelleme, Türkiye’nin kooperatifçilik ekosistemini güçlendirmek adına önemli bir teşvik mekanizması olarak değerlendirilmeli.
Geçmiş dönemlerde KOOP-DES’in sağladığı katkılar göz önüne alındığında, destek limiti artışının uzun vadede Türkiye ekonomisine yansımalarının oldukça olumlu olacağı düşünülebilir. Kooperatiflerin, kendi üretim alanlarını geliştirirken aynı zamanda istihdamı artırmaları, yerel ekonomilerin canlanmasına direkt etki yapıyor. Bu adım, özellikle iç pazarın güçlendirilmesi, dışa bağımlılığın azaltılması ve üretim performansının yükseltilmesi gibi makroekonomik hedeflerle paralellik taşıyor. Son yıllarda artan ekonomik dalgalanma ve dış şokların etkisi düşünüldüğünde, yerel üreticilerin desteklenmesi stratejik anlamda kritik önem arz ediyor.
Ancak bu artışı yorumlarken dikkatli olunması gereken bazı hususlar da var. Öncelikle destek limitlerinin artmasının, kooperatiflerin yatırım kararlarını doğrudan olumlu yönde etkilemesini beklemek gerçekçi. Çünkü kooperatiflerin finansal ve yönetsel kapasiteleri, desteklerin maksimum faydası sağlanmadan önce geliştirilmesi gereken başlıca alanlar arasında yer alıyor. Sadece fon büyüklüğünü yükseltmek, her zaman yatırım başarısının garantisi olmayabilir. Öte yandan, çeşitli bölgelerdeki kooperatiflerin destekten eşit şekilde yararlanabilmesi için bilgilendirme, eğitim ve rehberlik çalışmalarının da hızlandırılması gerekiyor.
Program kapsamında desteklenen projelerin büyük çoğunluğunun tarım, gıda, enerji ve el sanatları gibi sektörlerden oluştuğu unutulmamalı. Dolayısıyla yeni limitler sayesinde bu alanlarda inovatif, sürdürülebilir ve yüksek katma değerli yatırımların artması bekleniyor. Özellikle kadın ve genç girişimcilerin kooperatif çatısı altında güçlenmesi, ülkemizin hem sosyo-ekonomik hem de bölgesel kalkınma hedeflerine katkı sağlayacak. Ayrıca kooperatifler, bölgesel ekonomilerin dışa bağımlılığını azaltırken yerel değerlerin korunmasını da mümkün kılıyor.
Ticaret Bakanlığı’nın KOOP-DES kapsamındaki yeni açıklaması, yerel kooperatifçiliğin önümüzdeki dönemde daha fazla büyüme fırsatı yakalayacağını ifade ediyor. Destek limitlerinin yükseltilmesi, yatırımcıların güvenini artırabilecek, uzun vadeli planların yapılmasını kolaylaştırabilecek önemli bir sinyal niteliğinde. Ancak bu sürecin etkinliğini artırmak için sadece finansal kaynakların verilmesi yetmez; kooperatiflerin kurumsal kapasitesinin geliştirilmesi, proje yönetimi ve pazarlama desteklerinin de artırılması gerekiyor. Bu açıdan Bakanlık ve ilgili kurumların kapsamlı bir paket hazırlaması şart.
Öte yandan bu destek artışını, son dönemde yaşanan ekonomik şartlar ve enflasyonist ortam bağlamında da değerlendirmek gerekir. Döviz kurlarının dalgalandığı ve maliyetlerin yükseldiği bir süreçte desteklerin reel anlamda değer kaybetmemesi için yapılan bu artış, yatırımcı için önemli bir rahatlama getirebilir. Ancak piyasa koşullarının karmaşıklığı göz önüne alındığında, bu desteğin etkili olabilmesi için sürdürülebilirlik ve verimlilik kriterlerinin ön planda tutulması gerekiyor. Aksi takdirde artan destekler, kısa vadede çözüm sunsa da uzun vadede beklentileri karşılamakta zorlanabilir.
Kooperatiflerin desteklenmesi, Türkiye’nin tarım ve sanayide kendine yeterli hale gelme vizyonunun önemli bir parçası. Yeni artırılan destek limitleriyle birlikte, bu sektördeki oyuncuların güçlenmesi beklenirken, aynı zamanda yerel ekonomilerin dinamizmi artacak. Bu gelişmeler, özellikle kırsal alanların kalkınmasına olumlu yansıyacak, bölgesel gelişmişlik farklarının azalmasına yardımcı olacak. Ayrıca, kooperatiflerin inovasyon ve teknoloji kullanımını artırmaları için de bütçe imkanlarının iyileştirilmesi pek çok yenilikçi projenin önünü açabilir.
Sonuç olarak, Ticaret Bakanlığı’nın 2025 yılı için açıkladığı KOOP-DES destek limitlerinin yükseltilmesi, yerel üretim ve istihdam hedeflerine yönelik bir adım olarak büyük önem taşıyor. Kooperatifler, artan desteklerle birlikte daha kapsamlı ve etkili projeler geliştirerek Türkiye ekonomisine katma değer sağlamaya devam edecek. Ancak bu fırsatlardan tam anlamıyla yararlanmak için kooperatiflerin kurumsal kapasitelerini güçlendirmeleri ve destek programlarının etkin yönetimini sağlamaları gerekiyor. Bakanlık ve diğer ilgili kuruluşların bu doğrultuda atacağı adımlar, kooperatifçiliğin geleceği açısından belirleyici olacaktır.
