Los Angeles’tan UCLA araştırmacıları, ürolojide çığır açan gelişmeleri American Urological Association (AUA) 2025 toplantısında bir araya getirdi. 26-29 Nisan 2025 tarihleri arasında Las Vegas’ta düzenlenen etkinlikte, UCLA David Geffen Tıp Fakültesi ve UCLA Health Jonsson Kapsamlı Kanser Merkezi’nden araştırmacılar, ürolojik alandaki yenilikçi teknolojiler ve klinik bulgularını sunarak, teşhis, cerrahi planlama ve tedavi stratejilerinde önemli adımlar atıldığını ortaya koydu. Toplamda kırkın üzerinde oturumun yer aldığı bu kapsamlı programda, kanser cerrahisinden fonksiyonel üroloji alanındaki gelişmelere kadar geniş yelpazede ileri uygulamalar ele alındı.
Robotik prostatektomi alanında üç boyutlu dijital modellemenin ameliyat başarısını nasıl etkilediğini inceleyen öncü çalışma özellikle dikkat çekti. Dr. Joseph Shirk ile asistan doktor Dr. Asha Ayub’un liderliğinde yürütülen, 2019-2022 arasında altı akademik merkezde gerçekleştirilen randomize, tek kör klinik çalışmaya göre, 3D modeller cerrahi yaklaşımı üçte bir oranında değiştirdi. Multiparametrik MRI’dan farklı olarak, bu üç boyutlu modeller tümörün kritik sinir ve damar yapılarıyla konumsal ilişkisini daha net göstererek, sinir koruyucu tekniklerin daha hassas uygulanmasını sağladı. Bu durum, ameliyat sonrası hem tümör temizliğinde (negatif cerrahi marjlar) hem de fonksiyonel sonuçlarda (erken kontinanın geri kazanımı ve 18 aya kadar sürdürülen erektil fonksiyon) belirgin iyileşme olarak yansıdı.
Ürolojide immunoterapinin ekonomik boyutlarına dair analizler de önemli veriler sundu. Dr. Alexandra Drakaki ve klinik öğretim görevlisi Dr. Pratik Kanabur’un öncülüğündeki araştırmada, kas invaziv mesane kanserinde pembrolizumab ve nivolumab adlı iki yaygın checkpoint inhibitörü karşılaştırıldı. Bu model, CheckMate 274 ve AMBASSADOR gibi büyük klinik çalışmaların verileri kullanılarak geliştirilmişti. Uzun dönem yaşam kalitesi yılları (QALY), toksisite profilleri ve sağlık harcamaları göz önünde bulunduruldu. Her iki ilacın da sistektomi sonrası izlemeye kıyasla hastalıksız sağkalımı artırmasına rağmen, pembrolizumab yaklaşık 50.000 dolar QALY başına maliyet etkinlik oranıyla daha uygun bulundu. Bu bulgu, etkinlik ve maliyetin birlikte değerlendirildiği kişiye özgü tedavi planlamaları için kritik bir perspektif sundu.
Yapay zeka (YZ) teknolojilerinin ürolojide teşhis ve prognoz alanındaki yükselen rolü ise başka bir dikkat çekici çalışma kapsamında ele alındı. UCLA’da yürütülen araştırmada, multimodal preoperatif görüntüleme ve klinik parametrelerin birleşimiyle prostat kanserinde seminal vezikül invazyonunu (SVI) tahmin eden 3D kanser risk haritaları geliştirildi. Bu haritalar, MRI’da sınırlı çözünürlüğe ve uzmanın değerlendirme farklılıklarına göre daha yüksek doğruluk gösterdi. YZ algoritmaları, iki farklı hasta grubunda çok daha az SVI vakasını kaçırarak, operasyon öncesi evrelemede ve tedavi hedeflemede anlamlı bir iyileşme potansiyeli sundu.
Nörojenik alt üriner sistem disfonksiyonu (NLUTD) ve buna bağlı gelişen otonomik disrefleksi (AD) gibi komplikasyonların yönetiminde ise yenilikçi bir giyilebilir optik cihaz devreye girdi. Dr. Lynn Stothers’ın ekibi, yakın kızılötesi spektroskopi (NIRS) teknolojisi kullanan kablosuz bir sistemi tasarladı. Silikon arayüz içine yerleştirilmiş LED yayan ve algılayan çiftler sayesinde, idrar hacmi ve detrusor oksijenasyonundaki değişimler gerçek zamanlı ölçülebildi. 66 omurilik yaralanmalı hastada test edilen cihaz, mesane dolgunluğu ve detrusor basıncında değişiklikleri ayırt eden optik işaretleri ortaya koydu. Bu teknolojik yenilik, kişiselleştirilmiş kateter değiştirme planları yaparak hayatı tehdit eden AD nöbetlerini önlemeye yönelik büyük bir potansiyel taşıyor.
Böbrek taşı yönetiminde ortak karar alma (shared decision-making – SDM) süreçlerinin etkinleştirilmesine yönelik çalışmalar da UCLA’nın öncelikleri arasında yer aldı. Dr. Christopher Saigal ve Saam Kazemi’nin öncülüğündeki araştırmada, hasta-doktor iş birliğini artıran çevrimiçi karar destek aracının klinik uygulamadaki benimsenmesi ve kullanım kalitesi üç aylık dönem içinde değerlendirildi. Başlangıçta beklenen ‘erişim’ (kullanıcıya ulaşma oranı) ve ‘fidelite’ (doğru ve eksiksiz kullanım oranı) hedeflerinin gerisinde kalması, PDSA (Plan-Do-Study-Act) döngüleriyle kalite iyileştirme müdahalelerini zorunlu kıldı. Çalışma, teknolojinin kullanılabilirliği ve klinisyenlerin katılımının dengelenmesinde önemli engeller olduğunu ve bunların aşılması halinde dönüştürücü hasta merkezli bakıma olanak sağlanacağını vurguladı.
UCLA’nın sunduğu bu multidisipliner ve ileri teknoloji bazlı çalışmalar topluluğu, üroloji alanında hem onkolojik hem de fonksiyonel literatürde paradigmaları değiştirmeye aday. Üç boyutlu cerrahi modelleme ile hemörens sinir hasarının azaltılması sağlanırken, immünoterapi alanındaki maliyet-etkinlik verileri kaynakların sürdürülebilir kullanımını destekliyor. Yapay zekanın önceden tanı ve evrelemedeki başarısı, klinik karar süreçlerini daha isabetli ve etkili kılarken, giyilebilir optik sistemler nörojenik mesane yönetiminde yaşam kalitesini artırıyor. Ayrıca, dijital karar destek sistemlerindeki gelişmeler, hasta-doktor diyaloglarını güçlendirerek sağlıkta bireyselleşmeyi hızlandırıyor.
Las Vegas’taki The Venetian Convention & Expo Center’da gerçekleştirilen etkinlik, Marco Polo ve Galileo salonları gibi özel mekanlarda UCLA araştırmacılarına doğrudan erişim imkanı sundu. Gerçek klinik deneme verileri, karmaşık analitik modellemeler ve yenilikçi yapay zeka yaklaşımının kaynaştığı sunumlar, UCLA’nın ulusal ve uluslararası üroloji alanında öncü konumunu pekiştirdi. Bu bulguların pratik uygulamalara ve uluslararası protokollere yansıması, hastaların yaşam kalitesini olumlu şekilde dönüştürme potansiyelini artırıyor.
Prostat kanseri cerrahisindeki paradigma kayması, dijital üç boyutlu modellerin kullanımıyla, tümör anatomi ve sinir koruyucu tekniklerin optimize edilmesini mümkün kıldı. Mesane kanserinde immünoterapiye ilişkin detaylı maliyet etkinlik analizleri, sağlık kaynaklarının adaletli ve akılcı dağıtımı için kritik. Yapay zeka destekli kanser risk haritalarının tanısal duyarlılığını artırması, multidisipliner ekiplerin iş birliğini kolaylaştırarak operasyon öncesi planlamayı geliştiriyor. Nörojenik mesane fonksiyonlarının yakından izlenmesi ise optik fizik ve biyomedikal mühendislik alanlarının ürolojiye katkılarının somut bir örneği.
Ayrıca, paylaşılmış karar alma araçlarının daha geniş çapta sağlık sistemine entegre edilmesi yönündeki çabalar, şeffaflık ve hastaların tedavi süreçlerine aktif katılımını vurgulayan günümüz sağlık paradigmasına uyum sağlıyor. UCLA’nın AUA 2025’teki katkıları, teknolojik gelişmeler ile hasta odaklı bakımın bir araya geldiği yeni bir çağın başlangıcına işaret ediyor. Bu bilimsel ve teknolojik ilerlemelerin klinik pratiğe yayılması, dünya çapında ürolojik hastalıkların yönetiminde önemli değişiklikler yaratacak.
Sonuç olarak, UCLA araştırmacılarının bu kapsamlı çalışmaları, üroloji alanında tanıdan tedaviye kadar pek çok kritik aşamada yeni standartların belirlenmesinde öncülük ediyor. 3D cerrahi planlama, immünoterapi ekonomik modelleri, yapay zekâ destekli görüntü analizleri, giyilebilir mesane izleme cihazları ve dijital karar alma platformları gibi yenilikler, geleceğin hasta bakımını şekillendiriyor. Bu ilerlemeler, ürolojik hastaların yaşam kalitesini artırırken, sağlık sistemlerinin verimliliğini de destekleyen sürdürülebilir ve hasta merkezli çözümler sunuyor.
—
**Araştırma Konusu**: Innovations in Urologic Oncology and Functional Urology, including 3D surgical modeling, immunotherapy cost-effectiveness, AI-driven cancer diagnostics, wearable bladder monitoring, and shared decision-making in kidney stone care.
**Makale Başlığı**: UCLA Researchers Unveil Breakthroughs in Urology at AUA 2025: From 3D Models to AI Diagnostics and Wearable Technologies
**Haberin Yayın Tarihi**: April 2025
**Web References**:
https://www.auanet.org/AUA2025/program
https://www.uclahealth.org/providers/christopher-saigal
https://www.uclahealth.org/providers/joseph-shirk
https://www.uclahealth.org/providers/alexandra-drakaki
https://www.uclahealth.org/providers/mary-ann-stothers
**Anahtar Kelimeler**: Urology, Prostate Cancer, Robotic Surgery, 3D Modeling, Bladder Cancer, Checkpoint Inhibitors, AI Diagnostics, Seminal Vesicle Invasion, Neurogenic Bladder, Wearable Optical Device, Shared Decision-Making, Kidney Stones
