Türkiye’nin dört bir yanındaki dar gelirli vatandaşların hayallerini süsleyen TOKİ sosyal konut projesi, yeni ihalelerle büyümeye devam ediyor. Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı sosyal konut hamlesi olarak nitelendirilen TOKİ 250 bin konut projesi, ülkenin genelinde 81 ilde hayata geçiriliyor. Bu devasa projeyle, ev sahibi olmak isteyen milyonlarca kişinin beklentileri yükselirken, ihaleler Haziran 2025 tarihine kadar kesintisiz olarak sürdürülüyor. Ekonomi dünyasında büyük yankı uyandıran bu hamle, özellikle büyükşehirler başta olmak üzere geniş bir coğrafyada konut açığını kapatmayı hedefliyor.
Proje kapsamında şu ana kadar ihaleye çıkarılan konut sayısı 165 bin 55 olarak kayıtlara geçerken, bunların önemli bir kısmı, Türkiye’nin en kalabalık ve ekonomik açıdan en canlı şehirlerinde inşa edilecek. Bu şehirler İstanbul, Ankara ve İzmir olarak sıralanıyor. Söz konusu üç büyükşehirdeki konut hamlesi, Türkiye’nin metropol sorunlarına ve konut talebine doğrudan bir yanıt niteliği taşıyor. TOKİ’nin bu projeyle hem ekonomik canlanmaya katkı sağlamayı hem de toplumsal barışı güçlendirmeyi amaçladığı yorumları yapılıyor.
İstanbul, Ankara ve İzmir’de yapılacak yaklaşık 128 bin 378 sosyal konut, nüfusun yoğunluğuna ve konut ihtiyacına göre dağıtıldı. Bu durum, büyükşehirlerdeki yaşam maliyetlerinin yüksek olması ve barınma konusunda yaşanan sıkıntıların önemli ölçüde hafifletileceği yönünde olumlu beklentilere kapı aralıyor. Dar gelirli kesimlerin uygun fiyatlarla ev sahibi olmalarına fırsat tanıyacak olan TOKİ sosyal konut projeleri, konut finansmanında önemli bir seçenek olarak öne çıkıyor. Ayrıca, devlet destekli bu projeler sayesinde faiz oranlarının da daha makul seviyelerde tutulması sağlanıyor.
TOKİ’nin sosyal konut projesinin yalnızca inşaat süreci değil, aynı zamanda vatandaşların başvuru süreçleri de büyük bir merakla takip ediliyor. Özellikle e-Devlet üzerinden yapılacak başvuruların açılacağı tarih, milyonlarca kişinin gündeminde öncelikli olarak yer alıyor. Şu ana kadar net bir başvuru ekranı açılış tarihi açıklanmamakla birlikte, 2025 yılı içerisinde başvuruların başlaması bekleniyor. Bu durum, hem sabırsızlıkla bekleyen vatandaşları hem de sektördeki paydaşları harekete geçiriyor.
Ekonomistler, TOKİ’nin bu büyüklükteki bir sosyal konut hamlesinin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini tartışıyor. Bir yandan inşaat sektörü canlanırken, diğer yandan konut sahipliği oranının artmasıyla iç talepte iyileşmeler gözlemlenecek. Bununla birlikte, projenin finansman ve lojistik aşamalarının dikkatle yönetilmesi gerektiği de hatırlatılıyor. Yüksek talebi karşılamak ve kalitenin düşmemesi için güçlü bir koordinasyon şart. Aksi takdirde, büyük ölçekli projelerde sıkça karşılaşılan gecikme ve maliyet artışları gibi sıkıntılar yaşanabilir.
Bu süreçte, TOKİ’ye yönelik eleştiriler de gündeme geliyor. Bazı uzmanlar, sosyal konutların lokasyon seçiminde daha stratejik davranılması gerektiğini savunuyor. Büyükşehirlerde yoğunlaşan projelerin ulaşım, altyapı ve sosyal donatı alanları açısından desteklenmesi gerektiğine işaret ediyorlar. Aynı zamanda, kırsal ve küçük şehirlerin de sosyal konut avantajlarından yeterince faydalanamadığı eleştirileri mevcut. Bu nedenle, TOKİ’nin ilerleyen dönemlerde projelerinin coğrafi dağılımını dengeli hale getirmesi gerektiği ifade ediliyor.
Diğer yandan, sosyal konut projelerinin sosyal entegrasyonu ise önemli bir başka konu başlığı. Toplumun değişik kesimlerinden vatandaşların iç içe yaşaması için tasarlanan konutlar, yaşam kalitesini artırma hedefiyle hazırlanıyor. TOKİ, sadece konut inşa etmekle kalmayıp, mahalli yaşam alanları ve sosyal tesislerle de destek sunuyor. Ancak, sosyal donatılar ve çevre düzenlemeleri konusundaki beklentilerin karşılanması, projenin başarı ölçütlerinden biri olacak. Burada İdarenin proaktif tutumu çok kritik görünüyor.
Ekonomik açıdan bakıldığında, TOKİ sosyal konutları yalnızca barınma ihtiyacını karşılamanın ötesine geçerek, inşaat sektöründe istihdam yaratma işlevi de görüyor. Bu dev yatırım ile on binlerce işçi, mühendis ve teknik eleman uzun bir süre boyunca istihdam edilecek. Dolayısıyla, projenin ekonomik boyutu ülke genelinde olumlu sonuçlar doğuracak. Ancak, emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar ve tedarik zincirindeki sorunların maliyetlere etkisi yakından izlenmeli. Aksi durumda, proje maliyetleri ve fiyatlar arasında dengenin korunması zorlaşabilir.
Vatandaşlar açısından değerlendirdiğimizde, sosyal konutların uygun ödeme koşulları ve devlet destekli finansman imkanları en çok konuşulan avantajlardan biri. Yüksek kira bedelleri ve konut fiyatlarının ulaştığı seviyeler düşünüldüğünde, TOKİ sosyal konutlarına olan talep şaşırtıcı değil. Bu kapsamda, başvuru süreçlerinin şeffaf ve adil yürütülmesi ise hayati önem taşıyor. Başvuruların e-Devlet üzerinden gerçekleştirilecek olması, sürecin daha erişilebilir ve takip edilebilir olmasına katkı sağlıyor. Ancak, sistemin teknik altyapısının yoğun başvuru trafiğini kaldırabilecek kapasitede olması gerekiyor.
İnşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalar ve tedarikçiler için ise TOKİ 250 bin sosyal konut projesi, büyük bir fırsat kapısı olarak görülüyor. Projeye iştirak eden müteahhitler, uzun vadeli iş hacmi elde ederken, kullanılan malzeme ve işçilik kalitesi de rekabet açısından önem taşıyor. Bu durum, sektörün genelinde kalitenin artmasına ve teknolojik gelişmelerin benimsenmesine zemin hazırlıyor. Öte yandan, devletin denetim mekanizmalarıyla standartları koruması ve vatandaş memnuniyetini esas alması önem taşıyor.
Sonuç olarak, TOKİ’nin dev sosyal konut hamlesi, Türkiye’nin konut sorununa sürdürülebilir ve kapsayıcı bir çözüm sunma yolunda büyük bir adım olarak kayda geçiyor. Milyonlarca dar gelirli vatandaşın ev sahibi olma hayalini gerçekleştirmeyi hedefleyen bu projeyle, çalışma ve yaşam koşullarında önemli iyileştirmeler sağlanacağına kesin gözüyle bakılıyor. Ancak süreçte başarılı olunabilmesi için, ihalelerden inşaatlara, başvurulardan teslimat aşamasına kadar her aşamanın titizlikle yürütülmesi şart. Böylece, kamu yatırımlarının hem ekonomik hem de sosyal olarak en yüksek faydayı sağlaması mümkün olacak.
Haberi kaleme alan Haber360 ekonomi editörleri olarak, TOKİ’nin bu dev yatırımını yakından takip etmeye devam edeceğiz ve gelişmeleri aktarmaya devam edeceğiz. Bu büyük projenin başarısı, Türkiye ekonomisinin ve toplumunun genel refahına doğrudan etki edecektir. Dolayısıyla herkesin dikkatle izlemesi gereken bir süreç olarak kayıtlarda yerini alacaktır.
