Türkiye’de işgücü piyasasında Mart ayı, umut verici gelişmelerle birlikte değerlendiriliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın açıklamalarına göre, işsiz sayısında bir önceki aya kıyasla 65 binlik bir azalma yaşandı. Bu da işsizlik oranının 0,3 puan gerileyerek yüzde 7,9’a düşmesi anlamına geliyor. Resmi rakamlar, pandeminin yarattığı ekonomik etkilerden çıkışın etkili olduğunu ve piyasaların toparlanmaya başladığını gösteriyor. Ancak, bu gelişmelerin derinlemesine analizi, Türkiye’nin işgücü piyasasında hem yapısal sorunların hem de fırsatların varlığını ortaya koyuyor.
İşsizlik oranının yüzde 7,9 olarak açıklanması, genel olarak olumlu bir tablo çizse de, rakamların ardındaki dinamikler dikkatle incelenmeli. İşgücüne katılım oranı, buna rağmen halen belirli bir seviyede seyrediyor ve özellikle gençler ile kadınlar arasında işgücü piyasasına girmekte zorlanan kesimler bulunuyor. Bu noktada, işsizlik oranı tek başına resmi başarının göstergesi olmayabilir. Nitelikli işgücünün yeterince istihdam edilip edilmediği, kayıt dışılıkla mücadelede ne kadar yol alındığı gibi sorular da yanıtsız kalmamalı.
Bakan Işıkhan’ın vurguladığı işsizlikteki gerileme, ekonomik toparlanmanın sinyalleriyle uyumlu bir gelişme olarak dikkat çekiyor. Türkiye ekonomisinde özellikle hizmet ve imalat sektörlerinde artışların sürmesi, istihdam üzerinde olumlu etkiler yaratıyor. Sanayi üretimindeki yükseliş ve ihracat artışları, istihdam kapasitesinde genişlemeye yol açıyor. Ayrıca, hükümetin istihdam destekleri ve teşvik politikaları da bu düşüşe katkı sağlıyor. Ancak, uzun vadeli ve sürdürülebilir işgücü piyasası geliştirme için bu politikalarda daha stratejik adımlar atılması gerektiği gerçeği göz ardı edilmemeli.
Genç işsizlik oranının son verilerde nasıl seyretmekte olduğu ayrı bir merak konusu. Genç nüfus, Türkiye’nin dinamik ve enerjik işgücü kaynağı olması bakımından büyük önem taşıyor. Ancak işgücü piyasasında gençler arasında işsizlik hâlâ yüksek seyretmekte. Bu da eğitim sisteminin işgücü ihtiyaçlarına uygunluğunun ve mesleki eğitimin etkinliğinin artırılmasına ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Gençlerin meslek edinmesi ve iş bulmaları için devlet ve özel sektör işbirliği ile yenilikçi çözümler geliştirmek gerekiyor.
Kadınların işgücüne katılım oranında da zaman zaman iniş çıkışlar yaşanıyor. Toplumsal cinsiyet normlarının işgücü piyasasındaki etkisi halen güçlü bir engel olarak karşımıza çıkıyor. Kariyer fırsatları, çocuk bakım hizmetleri ve çalışma ortamlarının kadınların ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesi, istihdamın genişlemesi için kilit önemde. Kadınların işgücüne daha fazla dahil edilmesi, sadece sosyal adalet açısından değil, ekonomik büyüme açısından da pozitif katkı sağlayacaktır.
İşsizlikte görülen bu düşüşe karşın, kayıt dışı istihdam önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Resmi rakamların ötesinde, istihdamın ne kadarının kayıt dışı olduğu, çalışanın sosyal haklardan ne oranda faydalandığı kritik meseleler arasında yer alıyor. Kayıt dışı çalışma, hem işçi haklarının korunmasını güçleştiriyor hem de devletin sosyal güvenlik ve vergi gelirlerini azaltıyor. Bu alanda etkin denetim ve teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi, ulusal istihdam kalitesinin artırılması için gerekli adımlar arasında sayılabilir.
Sektörel bazda değerlendirildiğinde, işgücü piyasasında öne çıkan bazı sektörlerin hareketliliği sevindirici. Özellikle turizm ve tarım sektörlerindeki mevsimlik istihdam artışları, toplam işsizlik oranında olumlu etkiler yaratıyor. Ancak bu durum, istihdamın sürekliliği ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi açısından yetersiz kalabilir. Mevsimlik ve geçici işlerin artması, işgücü piyasasında güvencesizliği artırabilir ve çalışanların geleceğe dair belirsizlik yaşamasına yol açabilir.
Bununla birlikte, teknoloji ve dijitalleşmenin hızla gelişmesi, işgücü piyasasında yeni meslek branşlarının ortaya çıkmasına olanak tanıyor. Bu değişim, işgücünün yeniden eğitilmesi ve yeni yetkinliklerin kazandırılması ihtiyacını doğuruyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ve diğer ilgili kurumların, dijital dönüşüme ayak uyduracak şekilde eğitim programları ve sertifikasyon sistemleri geliştirmesi, işsizliğin azaltılmasında etkin rol oynayabilir.
Ekonomideki iyileşmelerle birlikte işgücü piyasasına yeni katılanların sayısında da bir artış gözleniyor. Bu ise, gelecekte işsizlik oranında gerilemenin devam edebileceği sinyalini veriyor. Ancak bu fırsat, işgücüne katılımı canlandıracak istikrarlı ve kapsayıcı politikalarla desteklenmelidir. Özellikle gençler, kadınlar ve dezavantajlı gruplara yönelik istihdam programları, işgücü piyasasındaki kırılganlıkları azaltabilir.
Öte yandan, ekonomik dalgalanmaların ve global krizlerin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri, işgücü piyasasında kırılganlıkların sürmesine sebep olabiliyor. Küresel tedarik zincirlerindeki sorunlar, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ve jeopolitik riskler, yerel iktisadi dengeleri etkileyebiliyor. Bu yüzden, makroekonomik istikrarın sağlanması ve ekonomik çeşitliliğin artırılması, işgücü piyasasının sürdürülmesi açısından kritik.
Bakan Vedat Işıkhan’ın açıklamaları, kısa vadede olumlu bir gelişme olarak değerlendirilirken, Türkiye’nin işgücü piyasasında sürdürülebilir ve kapsayıcı bir büyüme hedefi için diploması ve stratejiyi elden bırakmaması gerekiyor. Yapısal reformlar, eğitimde niteliğin artırılması, kadın ve genç istihdamının desteklenmesi gibi alanlarda kararlılık, uzun dönemli başarının anahtarı olacaktır.
Sonuç olarak, Mart ayındaki işsizlik oranındaki gerileme, Türkiye işgücü piyasasında umut veren bir işaret olarak kayda geçiyor. Ancak, bu gelişmenin arkasında yatan dinamikler ve sürdürülebilirlik açısından çeşitli zorluklar bulunuyor. İktisat politikalarının ve sosyal güvenlik reformlarının, sadece bugünü değil, geleceği de hedefleyecek şekilde planlanması, işgücünün potansiyelini en iyi şekilde değerlendirebilmek için kritik önemde. Türkiye, genç ve nüfus avantajını kullanarak, işgücü piyasasında daha etkin, adil ve kapsayıcı bir düzeye ulaşabilir. Bu yönde atılacak adımlar, sadece ekonomik büyüme değil, toplumsal refah açısından da büyük katkılar sağlayacaktır.
