Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yakın zamanda yaptığı açıklamalarla birlikte, İstanbul’un kentsel dönüşüm sürecine ilişkin hibe, kredi ve taşınma yardımı miktarlarında önemli artışlar yaşandı. İstanbul’un deprem riskine karşı daha güvenli bir şehir haline getirilmesi amacıyla hayata geçirilen “Yarısı Bizden Kentsel Dönüşüm Kampanyası”, 2025 yılıyla beraber yeni destek paketleriyle güçlendirildi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın koordinasyonunda sürdürülen bu kampanya, şehrin 39 ilçesinde süresiz olarak devam ediyor. Bu haberimizde, kampanyanın detaylarını, etkilerini ve geleceğe yönelik beklentileri tüm yönleriyle ele alacağız.
Kentsel dönüşüm projeleri, ülkemizin özellikle deprem kuşağında yer alan büyük şehirlerinde acil bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkıyor. İstanbul, Türkiye’nin en kalabalık ve ekonomik açıdan da en önemli şehirlerinden biri olmanın yanı sıra, maalesef yüksek deprem riski bulunan bölgelerden biri. Bu durum, gerek yapıların dayanıklılığı gerekse mevcut konut stokunun yenilenmesi konularında bir dönüşümü zorunlu kılıyor. Erdoğan’ın son açıklamalarında yer alan yeni destek paketi ise halkın bu süreçte üzerindeki mali yükü hafifletmeyi amaçlıyor. Öncelikle, hibe ve kredi oranlarındaki artış, vatandaşların daha rahat bir şekilde dönüşüm projelerine katılım sağlamasını mümkün kılacak gibi görünüyor.
Yarısı Bizden Kampanyası, adından da anlaşılacağı üzere, yapılacak dönüşüm maliyetlerinin yarısının devlet tarafından karşılanması esasına dayanıyor. Bu yöntemle, bireysel konut sahiplerinin ekonomik yükü azaltılıyor. Özellikle orta gelir grubundaki ailelerin bu hibenin artışı ile daha fazla dönüşüm projesine katılması bekleniyor. Taşınma yardımlarındaki yükseliş ise, geçici olarak yer değiştirme ihtiyacı olan vatandaşlar için önemli bir kolaylık sunuyor. Dönüşüm sürecinin pek çok aşamasında maddi olarak zorlanan aileler, yeni desteklerle birlikle finansal rahatlama yaşayabilir.
Kentsel dönüşümün sadece fiziki yapılarla sınırlı kalmadığını belirtmekte fayda var. Sosyal ve ekonomik yaşamın da dönüşümü beraberinde getirmesi gerekiyor. İstanbul, farklı sosyoekonomik grupların bir arada yaşadığı ve çok katmanlı bir yapı sergileyen büyük bir metropol. Bu nedenle dönüşüm, sadece bina yenilemesi değil; yaşam kalitesinin yükseltilmesi, altyapı yatırımları, sosyal donatı alanlarının çoğaltılması ve ulaşım imkanlarının iyileştirilmesini de kapsamalı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarında bu bütüncül yaklaşımın da dikkate alındığını görmek sevindirici.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bu projeyi kentin tüm ilçelerine yayması, dönüşümün kalıcı ve kapsayıcı olmasına olanak tanıyor. 39 ilçeye yayılmış olan projeler sayesinde, sadece merkezi bölgelerde değil, İstanbul’un tüm alanlarında güvenli yapı standartları benimsenebilecek. Bu geniş çaplı uygulama, uzun vadede şehrin depreme karşı dayanıklılığını artırmaya büyük katkı yapacak. Ancak süreç içerisinde yaşanabilecek bürokratik engeller, yerel yönetimlerin uyum sorunları gibi problemler de takip edilmeli.
Artan kredi ve hibe tutarlarının yanı sıra, kampanyaya dahil edilen yeni finansman modelleri de dikkat çekiyor. Özellikle geri ödemeli destekler ve uygun faiz oranları, vatandaşlar için cazip seçenekler sunuyor. Böylece, projeye dahil olmak isteyenler için ödeme koşulları kolaylaştırılmış oluyor. Ancak bu noktada, bankalar ve finans kurumları ile sürekli koordinasyon halinde olunması, sürecin sağlıklı ilerlemesi açısından kritik öneme sahip. Aksi takdirde maddi destekler veya kredilerin pratikte vatandaşa ulaşmasında sıkıntılar yaşanabilir.
Bir başka önemli nokta ise, kentsel dönüşüm sürecinde şeffaflığın sağlanması. Proje kapsamındaki hibe ve desteklerin kimlere, ne şartlarda ve ne kadar verildiği vatandaşlar tarafından net bir şekilde takip edilebilmelidir. Özellikle kamu kaynakları ile desteklenen bu tür kampanyalarda toplumsal güvenin sağlanması için bilgi paylaşımı ve hesap verebilirlik öncelikli olmalıdır. Bu sayede hem proje alanındaki vatandaşların hem de genel kamuoyunun projeye olan inancı artacaktır.
Taşınma yardımlarının artırılması ise, kentsel dönüşüm sürecinin en kritik desteklerinden biri olarak değerlendirilebilir. Çünkü dönüşüm boyunca evlerinden geçici olarak ayrılmak zorunda kalan vatandaşların yaşadığı mağduriyetler kimi zaman büyük anksiyeteye neden olabiliyor. Yeni düzenlemelerle taşınma desteğinin yükseltilmesi, maddi kayıpların önüne geçmeye yönelik önemli bir adım oldu. Ancak bu yardımların yeterli olup olmayacağı, uygulamadaki hız ve etkinlik gibi unsurlar da süreç boyunca değerlendirilmeli.
Elbette, her ne kadar devletin sunduğu destekler ve kampanyalar önemli olsa da, vatandaşların da kendi durumlarını iyi analiz etmeleri gerekiyor. Yapılacak dönüşümün maliyeti, yeni yerleşim alanlarının konforu ve ulaşım imkanları gibi faktörler ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmelidir. Bazı durumlarda, küçük çaplı dönüşümler yerine tüm yapının yenilenmesi daha mantıklı olabilir. Bu noktada teknik danışmanlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve bilgilendirmenin artırılması gerekliliği ortaya çıkıyor.
İstanbul’un tarihi yapılarının korunması da kentsel dönüşümün önemli bir parçasını oluşturuyor. Yıkımı gereken riskli yapılarla birlikte, kültürel miras değeri taşıyan binaların da dikkatle ele alınması gerekiyor. Karma projeler ve eski ile yeninin uyumlu bir şekilde bir araya getirildiği uygulamalar, sadece fiziksel değil, aynı zamanda sosyal belleğin korunmasına da hizmet eder. Bu nedenle dönüşüm projelerinde planlama esnasında uzman görüşlerinin alınması büyük önem taşıyor.
Çevresel etkilerin göz ardı edilmemesi gerektiğini de vurgulamak lazım. Kentsel dönüşüm sadece bina stokunun yenilenmesi değil, aynı zamanda çevre dostu, enerji verimliliği yüksek konutların yapılması anlamına geliyor. Sürdürülebilir bir gelecek için İklim Değişikliği Bakanlığı’nın devrede olması, yeni projelerin eko-dostu normlara uygun geliştirilmesini sağlıyor. Bu açıdan bakıldığında, “Yarısı Bizden” kampanyasının çevre politikalarıyla entegre edilmesi çok büyük bir kazanım.
Sonuç olarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı yeni destek paketleri, İstanbul’un kentsel dönüşüm sürecinde oldukça önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirilebilir. Artan hibe ve kredi miktarları ile taşınma yardımlarındaki yükseliş, vatandaşların dönüşüm süreçlerine daha kolay dahil olmasını sağlayacak gibi görünüyor. Ancak sürecin başarılı olabilmesi için bürokratik engellerin kaldırılması, şeffaflık ilkesine sıkı sıkıya bağlı kalınması, teknik ve sosyal yönlerin birlikte ele alınması gerekiyor. Kentsel dönüşümün sadece yapıların değil, insanların hayatlarının da iyileştirilmesi anlamına geldiği unutulmamalı. Bu vizyonla ilerlenirse, İstanbul’un deprem ve diğer risklere karşı çok daha güvenli ve yaşanabilir bir şehir olması mümkün olacak.
