Hepatit B Virüsü (HBV) enfeksiyonunun, karaciğer hastalıkları ile olan ilişkisinin uzun süredir bilinmesine rağmen, bu virüsün ağız yumuşak dokusu kanserleri üzerindeki etkisi hakkında sınırlı bilgi bulunuyordu. Yakın zamanda BMC Cancer’da yayımlanan geniş çaplı retrospektif bir çalışmada, kronik HBV enfeksiyonunun oral skuamöz hücreli karsinom (OSCC) hastalarında hayatta kalım oranlarını olumsuz yönde etkilediğine dair güçlü kanıtlar ortaya kondu. Sun Yat-sen Üniversitesi Ağız Hastalıkları Hastanesi’nde 10 yıl boyunca 1.373 hastanın verileriyle gerçekleştirilen bu araştırma, viral enfeksiyonların kanser prognozundaki önemini bir kez daha gündeme taşıdı.
Oral skuamöz hücreli karsinom, dünya genelinde baş ve boyun kanserlerinin en yaygın alt tipidir ve hızlı ilerlemesi ile yüksek morbiditeye sahiptir. Hepatit B virüsünün karaciğer kanserleri ile olan ilişkisi iyi bilinmekle birlikte, bu çalışma HBV’nin karaciğer dışı maligniteler üzerindeki etkisini ilk kez sistematik olarak değerlendirdi. Araştırmacılar, aktif HBV enfeksiyonunun kanserin ilerleyişi ve hastaların yaşam süresi üzerindeki etkisini anlamak amacıyla detaylı analizler gerçekleştirdi.
Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) pozitifliği, OSCC hastalarında aktif HBV enfeksiyonunu tespit etmek için kullanılan biyobelirteç olarak belirlendi. Yaş, cinsiyet ve kanser evresi gibi değişkenlere göre uygulanan özenle eşleştirilmiş propensity score yöntemleriyle, HBV pozitif ve negatif hasta gruplarının klinik sonuçları karşılaştırıldı. Bu titiz metodoloji, sonuçların güvenilirliğini artırarak HBV’nin OSCC üzerindeki etkisini daha net ortaya koydu.
Çalışmada HBV pozitifliğinin prevalansı %12 olarak saptandı ve bu grup büyük oranda 60 yaşın altındaki daha genç hastalardan oluşmaktaydı. Bu demografik farklılık, HBV bulaşma ve enfeksiyonun erken yaşta gerçekleşme eğilimini yansıtmakla beraber, viral enfeksiyonun kanser gelişimini hızlandırabileceği şüphelerini artırdı. Bu durum, genç hastalar için oluşturulacak tarama protokolleri ve tedavi planlamalarında önemli bir değişken olarak değerlendirilmeli.
Hayatta kalım analizleri, HBV taşıyan OSCC hastalarının 5 yıllık genel sağkalım (OS) ve hastalıksız sağkalım (DFS) oranlarının HBV negatif hastalara kıyasla anlamlı şekilde düşük olduğunu gösterdi. Özellikle ileri evre hastalar ve servikal lenf nodu metastazı olan bireylerde bu fark belirginleşti. Bu bulgular, HBV enfeksiyonunun OSCC prognozuna ek yük getirdiğini ve tedavi başarısını olumsuz etkilediğini ortaya koydu.
Multivariate analizler, HBsAg negatifliğinin bağımsız koruyucu bir prognostik faktör olduğunu doğruladı. Virüsun olmaması, mortalite riskini yarı yarıya azaltırken hastalık nüksetme olasılığını da düşürdü. Bu durum, HBV durumunun OSCC hastalarının değerlendirilmesinde geleneksel evreleme sistemlerine ek olarak rutin olarak göz önünde bulundurulması gerektiğini işaret etmekte.
Araştırmanın dikkat çekici bir diğer sonucu, HBV pozitif OSCC hastalarında elektif boyun diseksiyonunun yaşam süresini uzatan bağımsız bir koruyucu faktör olarak ortaya çıkmasıydı. Lenfatik yayılımın önlenmesine yönelik bu cerrahi yaklaşımın, viral enfeksiyonun yarattığı ek risklere karşı önemli bir müdahale olduğu anlaşıldı. Bu bulgu, HBV enfeksiyonu bulunan erken dönem OSCC hastalarında cerrahi karar verme süreçlerinde değerlendirilmesi gereken kritik bir parametre olarak yerini aldı.
Bununla birlikte, tümörün invazyon derinliği ve patolojik nodal durumu gibi bilinen prognoz belirleyicilerinin öneminin devam ettiği vurgulandı. Viral enfeksiyon, tümör biyolojisi ile etkileşim içinde karmaşık bir sonuç ağı yaratırken, çok yönlü değerlendirmelerin hastanın ilerleyen tedavi süreçlerine katkı sunacağı ifade edildi.
Çalışmanın sonuçları klinik uygulamalara doğrudan yansımaları olan öneriler de içeriyor. OSCC hastalarında tedavi başlamadan önce rutin HBV taraması yapılması ve pozitif hastalarda antiviral profilaksi başlanması gerektiği vurgulanıyor. Kanser tedavisi sırasında özellikle kemoterapi ve immünoterapinin HBV reaktivasyon riskini artırdığı göz önünde bulundurulursa, bu tedbirler enfeksiyonun kontrol altına alınması ve hasta güvenliği için hayati önem taşımakta.
Ayrıca, antiviral tedavi ve düzenli serolojik takiplerin kanser tedavi sürecindeki hasta yönetimini iyileştireceği, sadece karaciğer fonksiyonlarını korumakla kalmayıp, kronik viral enfeksiyonun yol açtığı inflamasyonu azaltarak tümör davranışını da olumlu etkileyebileceği öngörülüyor. Bu bütüncül yaklaşım, onkoloji pratiğinde kişiselleştirilmiş tedavi modellerinin geliştirilmesi açısından önemli bir adım olarak görülüyor.
Bu geniş çaplı retrospektif incelemenin mekanik ve moleküler temellere yönelik yeni araştırmalar için altyapı oluşturduğu, HBV’nin OSCC’de tümör oluşumu, bağışıklık kaçışı ve mikroçevre değişiklikleri üzerindeki rolünün daha ayrıntılı incelenmesi gerektiği vurgulanıyor. Böylelikle, virüs-kanıser etkileşiminin derinlemesine anlaşılması paralelinde yeni hedefe yönelik tedavi stratejilerinin geliştirilmesi mümkün olabilir.
Kamu sağlığı perspektifinden bakıldığında, özellikle HBV’nin endemik olduğu bölgelerde OSCC ile HBV taramalarının entegre edilmesi, hastaların erken tanı ve tedavi süreçlerinde daha etkin rol oynamayı sağlayabilir. Multidisipliner yaklaşımların yaygınlaştırılması, OSCC ve HBV enfeksiyonu birlikteliğinin getirdiği zorlukların aşılmasında kritik rol oynayacak; böylelikle küresel kanser mortalitesinin azaltılmasına katkı sağlayacaktır.
Sonuç olarak, bu kapsamlı analiz HBV enfeksiyonunun ağız kanserleri üzerindeki belirleyici prognostik etkisini kanıtlamakla kalmıyor, aynı zamanda rutin viral tarama, antiviral profilaksi ve seçici cerrahi müdahalelerin önemini klinik pratiğe taşımayı öneriyor. Kanser-kronik enfeksiyon etkileşimlerini günümüzde daha yakından incelemek, gelecekte hastaya özgü ve viral durumu dikkate alan tedavi yaklaşımlarının yaygınlaşmasını sağlayacak.
Giderek artan çalışmalar, viral enfeksiyonların kanser üzerindeki etkilerini ortaya koyarken, bu bulaşıcı ajanların tedavi planlarında göz ardı edilmemesi gerektiğine işaret etmekte. Hepatit B gibi kronik viral enfeksiyonlar ile malignite arasındaki karmaşık ilişki, onkologlar ve virologlar arasında yakın iş birliği ile kapsamlı hasta bakımını zorunlu kılıyor. Bu perspektif, hem hastaların yaşam kalitesini artırmayı hem de küresel anlamda kanser yönetiminde yeni standartların oluşturulmasını destekliyor.
Bu çalışma, ağız kanserlerinde HBV enfeksiyonunun prognostik önemini ortaya koyarak, viral enfeksiyonların kanser tedavisinde göz önünde bulundurulmasının gerekliliğini vurgulamakta ve hasta gruplarının daha etkin şekilde sınıflandırılması ve tedavi edilmesi için güçlü bir dayanak sağlamaktadır. İleriye dönük planlarda, HBV’ye yönelik koruyucu ve tedavi stratejilerinin geliştirilmesi ile OSCC’nin klinik sonuçlarının iyileştirilmesi hedeflenmelidir.
Araştırma Konusu: Klinikte hepatitis B virüsü enfeksiyonunun oral skuamöz hücreli karsinom hastalarındaki klinik korelasyonu ve sağkalım analizi.
Makale Başlığı: Clinical correlation and survival analysis of hepatitis B virus infection in oral squamous cell carcinoma: a retrospective study of 1373 patients.
Web References: https://doi.org/10.1186/s12885-025-14188-8
Doi Referans: 10.1186/s12885-025-14188-8
Resim Credits: Scienmag.com
Anahtar Kelimeler: Oral skuamöz hücreli karsinom, kronik hepatit B enfeksiyonu, HBV ve kanser prognozu, HBsAg seropozitifliği, baş ve boyun kanserleri sağkalım oranları, HBV’nin kanser tedavisi üzerindeki etkisi, bütünleşik viral tarama stratejileri, elektif boyun diseksiyonu, OSCC’de viral enfeksiyonlar, prostatik kanser ilişkisi, retrospektif onkoloji çalışmaları, hepatit B reaktivasyon önlemleri.
