Renal hücreli karsinom (RCC), böbrek kanserleri arasında en sık rastlanan tür olup, klinik ve patolojik açıdan heterojen yapısıyla tedavi sürecinde zorluklara yol açmaktadır. Bu kanser türünün alt tipleri arasında en yaygın olanı açık hücreli renal hücreli karsinom (ccRCC) olarak bilinirken, açık hücre dışı renal hücreli karsinomlar (non-ccRCC) daha az görülmekle beraber farklı biyolojik özelliklere ve prognozlara sahiptir. Son yıllarda genetik belirleyiciler üzerine yoğunlaşan çalışmaların aksine, tümör mikroçevresindeki perirenal yağ dokusunun rolü görece az incelenmişti. Ancak BMC Cancer’da yayımlanan yeni bir araştırma, böbrek kanserlerinin farklı patolojik tipleri ile çevresindeki perirenal yağ alanı (PFA) arasındaki ilişkiyi derinlemesine ele alarak önemli ışık tuttu.
Çalışma kapsamında toplamda 297 renal hücreli karsinom hastası retrospektif olarak değerlendirildi. Hastalar patolojik tanıya göre iki gruba ayrıldı: 236’sı açık hücreli RCC (ccRCC) ve 61’i ise non-ccRCC gruplarına dahil oldu. Araştırmacılar, böbreğin renal ven düzeyindeki kesitsel yağ dokusu miktarını ölçmek için bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme yöntemini kullandı. Bu sayede, tümör çevresindeki yağ dokusunun hacmi ve dağılımı hassas biçimde tespit edilerek, tümör özellikleri ile bağlantılar kuruldu.
Analizlerde dikkat çeken sonuçlardan biri, ccRCC hastalarının non-ccRCC’ye kıyasla anlamlı derecede daha fazla perirenal yağ alanına sahip olduğunun ortaya çıkmasıydı. Bu fark sadece yağ alanında değil, aynı zamanda beden ağırlığı ve beden kitle indeksi (BKİ) gibi sistemik adiposite ile ilgili klinik değişkenlerde de kendini gösterdi. Bu bulgu, ccRCC gelişiminde çevresel ve metabolik faktörlerin de etkili olabileceğini düşündürmektedir.
Çalışmada sadece tek değişkenli analizler yapmakla kalınmadı; çok değişkenli lojistik regresyon modeli kullanılarak, diğer etkileyen faktörler kontrol altına alındığında bile perirenal yağ alanının ccRCC varlığıyla bağımsız olarak ilişkilendirilebildiği gösterildi. Bu durum, çevresel yağ dokusunun sadece pasif bir depo değil, tümör biyolojisini doğrudan etkileyen aktif bir unsur olduğunu vurguladı. Özellikle açık hücreli tip için bu yağ dokusunun önemi arttı.
Tümörün böbrek içindeki konumuna da bakıldığında, ccRCC riskinin perirenal yağ alanındaki artışla özellikle böbreğin kutup dışı bölgelerinde (OPLK) bulunan tümörler için anlamlı şekilde yükseldiği görüldü. Her 1 cm² artan perirenal yağ alanının, tümörün açık hücreli tip olarak ortaya çıkma ihtimalini %5 oranında artırdığı tespit edildi. Bu mekânsal ilişki, yağ dokusunun tümör gelişimi üzerindeki etkisinin anatomik konumdan etkilenebileceğini gösterdi.
Ayrıca, erken evre tümörler (patolojik T1 evresi) incelendiğinde, böbreğin orta bölgesinde yer alan tümörlerde perirenal yağ alanının ccRCC riskini %6 oranında artırdığı kaydedildi. Erken evre tümörlerde bu ilişkinin daha belirgin olması, tanı ve tedavi planlamasında perirenal yağ alanının potansiyel bir biyobelirteç olarak kullanılabileceğini işaret etmektedir. Özellikle cerrahi kararların alınmasında fayda sağlayabilir.
Araştırmanın biyolojik alt yapısına bakıldığında, perirenal yağ dokusunun sadece yağ depolama işlevinin ötesinde; adipokinler, sitokinler ve büyüme faktörleri gibi pek çok biyolojik aktif molekül salgılayarak tümör mikroçevresinin inflamasyon ve hücre sinyalizasyon yollarını etkileyebileceği öne sürüldü. Bu durum ccRCC oluşumunda ve ilerlemesinde perirenal yağ dokusunun rolünü güçlendirmektedir. Tümör ve çevresindeki yağ dokusu arasında kompleks bir biyokimyasal iletişim mevcuttur.
Çalışmada ayrıca, patolojik evrelere göre perirenal yağ alanındaki farklılıkların ccRCC ve non-ccRCC gruplarında değişiklik gösterdiği ortaya kondu. Bu da yağ dokusunun sadece tümörun ortaya çıkışında değil, aynı zamanda ilerlemesinde ve agresifliğinde de etkili olabileceğini düşündürmektedir. Perirenal yağ dokusu özelliklerinin tümör evrelemesinde göz önünde bulundurulması gerektiğini vurgular nitelikte bir bulgudur.
Klinik açıdan değerlendirildiğinde, perirenal yağ alanının BT görüntüleme yoluyla ölçülmesiyle, invaziv işlemlerden önce tümörün patolojik tipine ilişkin öngörüde bulunmak mümkün hale gelebilir. Bu durum cerrahi planlamaların optimize edilmesi ve hastalarla daha net bir şekilde risklerin paylaşılması açısından önemli bir avantaj sağlar. Ayrıca perirenal yağ, metabolik modülasyon hedefli tedavi stratejilerinin geliştirilmesi için yeni bir alan olabilir.
Daha geniş perspektifte bakıldığında, bu çalışma tümör mikroçevresinin ve özellikle adipose dokunun kanser gelişimindeki aktif rolünü destekleyerek, onkoloji alanında giderek artan bir şekilde multidisipliner çalışmalara ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır. Özellikle mekânsal farklılıkların ve bölgesel yağ dağılımının tümör biyolojisine etkisinin anlaşılması yeni araştırma fırsatları sunar. Böylece, moleküler biyoloji ile görüntüleme yöntemleri entegrasyonu önem kazanmaktadır.
Diğer yandan, perirenal yağ dokusunun birikimini ve fonksiyonunu etkileyen sistemik ve yaşam tarzı faktörleri, örneğin obezite veya metabolik sendrom gibi durumlar, böbrek kanseri riskinin organ düzeyinde belirleyicileri olarak önem kazanabilir. Bu doğrultuda, yaşam tarzı müdahalelerinin hem kanser gelişimini önleme hem de prognozu iyileştirmede destekleyici olabileceği önerilmektedir. Özellikle kilo kontrolü ve metabolik sağlığın korunması vurgulanmaktadır.
Sonuç olarak, bu kapsamlı çalışma perirenal yağ alanı ile açık hücreli böbrek hücreli karsinom arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Tümörün anatomik lokalizasyonunun (özellikle kutup dışı alanlarda) bu ilişkiyi güçlendirdiği ortaya çıkmıştır. Bu yeni bulgular, böbrek kanserinde risk değerlendirme, tanı ve tedavi stratejilerinin yeniden şekillenmesi için önemli bir temel sunmaktadır. Hedeflenmiş ve hasta odaklı tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesinde perirenal yağ dokusu önemli bir yer tutacaktır.
Ancak, çalışma retrospektif tasarımı ile sınırlı olduğundan, nedensellik ve mekanistik ilişkilerin doğrulanması için ileriye dönük kohort çalışmalarına ve deneysel modellere ihtiyaç devam etmektedir. Tümör çevresindeki yağ dokusunun moleküler profillenmesi ve ccRCC ile non-ccRCC hücrelerinin detaylı fenotip analiziyle, yeni tedavi hedeflerinin belirlenmesi mümkün olabilecektir. Böylece, böbrek kanseri tedavisinde mikroçevre hedefli stratejiler geliştirilmesi umut vadetmektedir.
—
Araştırma Konusu: Renal hücreli karsinomun patolojik tipleri ile perirenal yağ alanı arasındaki ilişki.
Makale Başlığı: The relationship between renal cell carcinoma pathological types and perirenal fat area.
Web References: https://doi.org/10.1186/s12885-025-14164-2
Doi Referans: https://doi.org/10.1186/s12885-025-14164-2
Resim Credits: Scienmag.com
Anahtar Kelimeler: adipose tissue and cancer, biological factors in tumor behavior, clear cell renal cell carcinoma, computed tomography in cancer research, diagnostic approaches for renal carcinoma, kidney cancer pathology, non-clear cell renal cell carcinoma, perirenal fat area in RCC, renal cell carcinoma types, retrospective analysis of RCC patients, therapeutic strategies for RCC, tumor microenvironment in kidney cancer
