Son dönemlerde ileri evre, ameliyat edilemeyen hepatoselüler karsinom (uHCC) tedavisinde çığır açan gelişmeler yaşandı. Yapılan yeni bir araştırmada, hepatik arter infüzyon kemoterapisi (HAIC), immün kontrol noktası inhibitörü camrelizumab ve hedefe yönelik ilaç apatinib’in kombinasyonunun, ileri evre karaciğer tümörlerini cerrahi olarak çıkarılabilir hale getirdiği gösterildi. 2021-2023 yılları arasında yürütülen bu tek kollu keşifsel klinik çalışma, tedavi seçenekleri sınırlı olan karaciğer kanseri hastalarında mevcut tedavi paradigmalarını değiştirebilecek etkileyici sonuçlarla gündeme geldi. Geleneksel kemoterapi ve immünoterapilere genellikle dirençli bir tümör türü olması sebebiyle hepatoselüler karsinom, özellikle ameliyat edilemeyen evrelerde yüksek mortalite oranları ile tanınıyor.
Hepatoselüler karsinom, dünya genelinde en ölümcül kanser türlerinden biri olarak kabul ediliyor. Hastaların çoğunluğunun hastalık ileri evrelere ulaştığında tanı alması tedavi başarısını önemli ölçüde azaltıyor. Mevcut sistemik tedaviler, hedefe yönelik ajanlar ve immün kontrol noktası inhibitörlerinin sağkalım avantajı sunduğu bilinse de, tümörleri cerrahiye uygun hale getirecek kadar küçültmekte çoğunlukla yetersiz kalıyor. Bu noktada HAIC yöntemi, kemoterapötik ajanları direkt olarak karaciğer arterine yüksek konsantrasyonlarda uygulayarak lokal tümör yükünü azaltmaya yönelik etkili ve sistemik yan etkileri minimize eden bir yaklaşım olarak önem kazanıyor.
Bahsi geçen çalışmada, ameliyat yapılamayan 19 ileri evre uHCC hastası tedaviye alındı. Hastalar, oxaliplatin, lökovorin ve fluorourasil içeren FOLFOX kemoterapi protokolü ile birlikte apatinib ve camrelizumab’ın kombine edildiği bir programla, 21 günlük döngüler halinde toplamda en fazla sekiz kür tedavi gördü. Bu terapötik strateji, lokal kemoterapi uygulamasını sistemik immün yanıt tetikleyicisi ve anjiyogenez inhibitörü ajanlarla harmanlayarak tümör mikroçevresinde sinerjik bir etki yaratmayı amaçladı. Tedavi süreci, klinik yanıt maksimuma ulaşana kadar veya tolere edilebilir maksimum doza yaklaşıldığında sonlandırıldı.
Çalışmanın en etkileyici bulgusu, hastaların yaklaşık %74’ünün tümörlerinde yeterli küçülme sağlanarak cerrahi rezeksiyona geçişin mümkün hale gelmesi oldu. Toplamda 19 hastadan 14’ü, artık ameliyat edilebilir seviyeye gelen lezyonlara sahipti. Bu hastalardan dokuzunda ise “R0 rezeksiyon” standardına ulaşıldı; yani, çıkarılan dokuda kanser hücresi kalmadığı raporlandı. Marginsiz ameliyat, onkolojik cerrahide küratif yaklaşımın altın standardı olarak kabul edildiğinden, bu oran hastaların uzun vadeli iyileşme olasılığının arttığını gösteriyor. Multimodal tedavi yaklaşımının, geleneksel seçeneklerle cerrahi şansı olmayan hastalarda yaşam çizgisini değiştirme potansiyeli böylece doğrulanmış oldu.
Ameliyat sonrası patolojik değerlendirmeler de umut vericiydi. Cerrahi ile çıkarılan tümörlerin yaklaşık üçte birinde önemli bir patolojik yanıt gözlendi; hatta iki hastada tüm kanseröz hücrelerin tamamen ortadan kalktığı tam patolojik remisyondan söz edildi. Bu veriler, tedavinin yalnızca radyolojik olarak tümörü küçültmekle kalmayıp, mikroskobik düzeyde bile hastalığı geriletebildiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, RECIST kriterlerine göre objektif yanıt oranı %47 civarında hesaplanırken, hastaların yaklaşık %90’ında hastalık kontrolü sağlandığı bildirildi. Bunlar ileri evre karaciğer kanseri için oldukça etkileyici aktivite oranları.
Tedavi sürecinde ciddi yan etkiler rapor edilmekle birlikte, bu yan etkiler yönetilebilir düzeydeydi. %70’in üzerinde hastada 3. derece ve üzeri yan etkiler görüldü ve en sık olarak karaciğer enzimlerinde yükselme ile lenfosit sayısında artış kaydedildi. Ancak, hiçbir hastada tedavi kaynaklı ölüm yaşanmaması, doğru destek ve yoğun takip ile bu protokolün güvenle uygulanabileceğini gösterdi. Bu, yoğun kombinasyon tedavilerinin bile hastalar için tolere edilebilir bir seçenek olduğunu işaret ediyor.
Üçlü kombinasyon terapisinin bilimsel temeli, farklı farmakolojik mekanizmaların sinerjik olarak kullanılması üzerine kurulu. HAIC yoluyla kemoterapötik ajanlar doğrudan tümör dokusuna ulaştırılırken, apatinib VEGFR-2 inhibitörü olarak anjiyogenez yoluyla tümör beslenmesini sınırlandırıyor. Camrelizumab ise bağışıklık sistemini PD-1 immün kontrol noktasını bloke ederek harekete geçiriyor. Böylece tümör, hem kemoterapötik saldırıya hem de bağışıklık yanıtına direnç geliştirme konusunda zorluk yaşıyor. İlerlemiş HCC’de sıkça görülen immün ve kemorezistans mekanizmalarının aşılması bu kombinasyonla hedefleniyor.
Araştırmanın sonuçları, HAIC ile immünoterapi ve hedefe yönelik ajanların birlikte kullanılmasının ileri evre, ameliyat edilemeyen karaciğer kanserlerinde cerrahi çözüm şansını artırabilecek yeni bir dönüşüm (konversiyon) terapisi stratejisinin kapılarını aralıyor. Henüz sağkalım verileri olgunlaşmamış olsa da, tedavi sonrası elde edilen tümör küçülme oranları ve R0 cerrahi uygulanabilirliği, gelecekte yaşam sürelerinin iyileştirilmesi konusunda ümit veriyor. Bu alanda yapılacak randomize kontrollü çalışmalarda dozlama, tedavi sıralaması ve klinik faydayı maksimize edecek hasta seçimi gibi detayların netleşmesi bekleniyor.
Karaciğer kanserinin biyolojik karmaşıklığı ve hastalar arasında gösterilen heterojen yanıtlar göz önünde bulundurulduğunda, HAIC, hedefe yönelik ve immünoterapinin multidisipliner ve kişiselleştirilmiş olarak entegre edilmesi önemli bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, tümörün mümkün olan en etkili şekilde küçültülmesini sağlarken, hastanın yaşam kalitesinin korunmasına da önem veriyor. Prensip olarak, her hasta için optimal kombinasyon ve tedavi sürecinin belirlenmesi, onkoloji alanındaki kişiselleştirilmiş tedavi vizyonunu desteklemektedir.
Çalışmada ayrıca tedavi zamanlaması ve ilaç sekansları üzerine önemli ipuçları yer aldı. Rametepsinizumab tedavisinin apatinib başlamasından hemen sonra uygulanması ve bunu HAIC’nin takip etmesi, immün sistemin modülasyonu ve tümör mikroçevresinin uygun şekilde dönüştürülmesi açısından stratejik öneme sahip. Bu sekanslama, farmakodinamik özelliklerin ve immün etkileşimlerin yakından anlaşılmasını gerektiriyor ve gelecekte benzer tedavi algoritmalarında temel kılavuz olarak değerlendirilebilir.
Kompleks ve uzmanlık gerektiren HAIC uygulaması, bu modüler ve kombine tedavinin yaygınlaştırılması için altyapı ve deneyimli ekiplerin varlığına bağlı. Çalışma, modern girişimsel radyoloji ve immüno-onkolojinin kesişim noktasında ileri teknoloji ve multidisipliner işbirliği gereksinimini ortaya koydu. Bu da ilgili merkezlerin yüksek standartlarda hizmet sunmasını ve tedavi güvenliğini garanti altına almasını zorunlu kılıyor.
Bu tedavi paradigması, şimdilik sadece belirli kriterleri taşıyan uHCC hastalarını kapsasa da, başarısı diğer solid tümörlerde cerrahi şansı çok daha az olan hastalar için de benzer yaklaşımların geliştirilmesini teşvik edebilir. Tümörleri ameliyat dışı durumdan cerrahi uygunsa, yani “konversiyon” tedavisi olarak bilinen yeni bir kategoriye sokmak, kanser bakımında daha proaktif ve agresif bir stratejinin örneği olarak önemsenmektedir.
Özetle, FOLFOX tabanlı hepatik arter infüzyon kemoterapisinin camrelizumab ve apatinib ile birlikte kullanımı, ileri evre ameliyat edilemez hepatoselüler karsinomda önemli bir ilerlemeyi temsil ediyor. Bu ilk keşifsel çalışma, yeni kombinasyon tedavilerinin sağkalımı ve yaşam kalitesini iyileştirme potansiyelini göstermiş olup, yeni standart terapi modeline doğru sağlam adımlar atılmıştır. Onkoloji camiası, devam eden araştırmaları ve olgunlaşacak klinik verileri beklerken, tedavisi zor olan karaciğer kanseri hastaları için umut ışığı doğmuştur.
Araştırma Konusu:
Konversiyon terapisi amacıyla hepatik arter infüzyon kemoterapisi, immün kontrol noktası inhibitörü camrelizumab ve hedefe yönelik apatinib kombinasyonunun ameliyat edilemeyen hepatoselüler karsinomda kullanımı.
Makale Başlığı:
Hepatic artery infusion chemotherapy combined with camrelizumab and apatinib as conversion therapy for patients with unresectable hepatocellular carcinoma: a single-arm exploratory trial.
Web References:
https://doi.org/10.1186/s12885-025-14250-5
Doi Referans:
https://doi.org/10.1186/s12885-025-14250-5
Resim Credits:
Scienmag.com
Anahtar Kelimeler:
İleri evre karaciğer kanseri, hepatik arter infüzyon kemoterapisi, camrelizumab, apatinib, immün kontrol noktası inhibitörü, hedefe yönelik tedavi, konversiyon terapisi, cerrahi uygunluk, hepatoselüler karsinom, FOLFOX protokolü, tümör küçültme, multimodal tedavi.
