ABD ile Birleşik Krallık arasındaki yeni Serbest Ticaret Anlaşması, küresel ekonomi gündeminde önemli bir yere otururken, ortaya çıkan etkiler ve yansımalar birçok uzman tarafından yakından takip ediliyor. Bu anlaşma, yalnızca taraf ülkeler arasındaki ticari ilişkileri geliştirmekle kalmayıp, aynı zamanda dünya genelinde tarife politikalarında ciddi bir değişimin kapılarını araladı. Haber360.com ekonomi editörleri olarak, bu anlaşmanın Türkiye ve küresel piyasalara olan doğrudan ve dolaylı etkilerini kapsamlı bir şekilde analiz ettik. Özellikle fon yöneticisi Eral Karayazıcı’nın değerlendirmeleri ışığında, anlaşmanın geniş kapsamlı sonuçları masaya yatırıldı. Bu yazımızda, STA’nın öne çıkan boyutlarını ve Türkiye’ye olacak yansımalarını detaylı şekilde ele alacağız.
Serbest Ticaret Anlaşması (STA) metni, iki ülke arasında ticareti kolaylaştırmak amacıyla birçok sektörü kapsıyor ve gümrük vergilerinin düşürülmesi başta olmak üzere önemli meselelerde karşılıklı uzlaşmayı sağlıyor. ABD ve Birleşik Krallık, Brexit sonrası dönemde ekonomik bağlarını güçlendirmeyi hedeflerken, bu anlaşma sayesinde ülkeler hem yatırım ortamını iyileştiriyor hem de ürün ve hizmetler üzerindeki engelleri azaltıyor. Uzmanlar, bu hareketin yalnızca iki ülke arasında değil, aynı zamanda küresel ticaretin şekillenmesinde de önemli bir adım olduğunu belirtiyorlar. Özellikle yüksek teknoloji, finans ve tarım sektörlerinin anlaşmadan doğrudan fayda sağlayacağı öngörülüyor.
Bu yeni STA, küresel ticarette yeni bir dönemi başlatırken, fon yöneticileri tarafından özellikle Çin’in rolüne dair dikkat çekici yorumlar yapılıyor. Eral Karayazıcı, anlaşmanın Çin dışındaki ülkelerle yapılacak olan müzakereler için güçlü bir sinyal niteliğinde olduğunu belirtiyor. Bu bağlamda, ABD ve Birleşik Krallık’ın pazarlarda hem güçlerini pekiştirdiği hem de daha dengeli ve rekabetçi bir yapı yaratmaya çalıştığı görülüyor. Karayazıcı’ya göre, bu hamle, küresel ticaret dinamiklerinde avantajlı bir konum elde etmek isteyen diğer ülkelerin de strateji değiştirmesine neden olabilir.
Anlaşmanın Türkiye açısından barındırdığı etkiler ise doğrudan olmayan ama kritik önem taşıyan bir boyutta. Karayazıcı, ABD-Birleşik Krallık STA’sının Türkiye üzerinde “dolaylı etkilerinin son derece yüksek” olduğunu vurguluyor. Peki, Türkiye için bu dolaylı etkiler neden önemli? Öncelikle Türkiye’nin dış ticaretinde önemli bir role sahip olan Avrupa Birliği’nin yanı sıra, İngiliz ve Amerikan pazarlarındaki değişiklikler, ülkemizin ihracat kalemlerini ve yeni pazarlara giriş stratejilerini etkileyebilir. Dolayısıyla Türkiye, bu değişikliklere uyum sağlamak adına ticari politikalarında esneklik göstermek zorunda kalabilir.
Tarife savaşlarının yoğunlaşmasından önceki ticaret düzenine kıyasla, yeni STA’nın taraf ülkeler arasında tarifelerin azalması ve pazarların daha erişilebilir hale gelmesiyle birlikte, diğer ülkelerdeki şirketlerin rekabet gücü de artacak. Türkiye’de özellikle tekstil, otomotiv ve tarım ürünleri sektörleri, İngiltere ve ABD pazarındaki yeni dinamiklere hazırlıklı olmalı. Ayrıca, Türkiye’nin bölgesel tedarik zincirlerindeki rolü de bu anlaşma ile şekillenebilir. Karayazıcı’ya göre, Türkiye’nin ticaret diplomasi kabiliyeti, yeni STA döneminin gereklerine uygun şekilde artırılmak zorunda.
Dünyada siyasi ve ekonomik anlamda yaşanan belirsizlikler sürerken, ABD ile Birleşik Krallık arasındaki bu STA, ülkelerin karşılıklı güvenini pekiştirdiği gibi, küresel piyasalara da pozitif bir ivme kazandırdı. Anlaşmanın yaratacağı avantajlar, iki ülke arasındaki üretim ve hizmet akışının hızlanmasıyla yeni iş fırsatlarını beraberinde getirebilir. Böylece, iki taraf hem ekonomik büyüme oranlarını yükseltirken hem de küresel rekabet gücünü artıracak. Bu durum, ABD ve Birleşik Krallık ekonomilerinin Covid-19 sonrası toparlanma süreçlerini destekleyecek önemli bir araç olarak görülüyor.
Türkiye’nin konumu göz önünde bulundurulduğunda, STA’ya ilişkin stratejik hamleler gereksinimi ortaya çıkıyor. Eral Karayazıcı, Türkiye’nin bu yeni düzene adapte olabilmesi için geleceğe yönelik ticari vizyonunu genişletmesi ve uluslararası ticaretteki değişimlere hızlı yanıt vermesi gerektiğini kaydediyor. Özellikle KDV ve gümrük düzenlemeleri, ihracat teşvik politikaları ve yatırım ortamının iyileştirilmesi konularında reformların gerekli olduğu belirtiliyor. Böylece, Türkiye hem mevcut pazarlarını koruyabilir hem de yeni fırsatları yakalayabilir.
Anlaşmanın etkilerinin sadece makroekonomik düzeyde kalmayıp, iş dünyasından şirket bazında da ciddi değişikliklere işaret ettiği görülüyor. Küresel tedarik zincirlerinde yaşanacak yeniden yapılanma, bazı sektörlerde üretim kaymalarına neden olabilir. Türkiye’de faaliyet gösteren ihracatçı firmalar, bu durum karşısında tedarik süreçlerini optimize etmek ve yeni iş birlikleri geliştirmek durumunda kalacaklar. Karayazıcı, firmalara bu süreci fırsata dönüştürmeleri için dijitalleşme ve inovasyon odaklı stratejiler öneriyor.
ABD ve Birleşik Krallık arasında imzalanan bu yeni STA, küresel ticarette güven ortamını artırmakla birlikte, birçok ülkenin ticaret politikalarında da yeni dönemin sınırlarını çiziyor. Kimi uzmanlar, bu tür ikili anlaşmaların çok taraflı ticaret sistemlerine alternatif olarak önem kazanabileceği görüşünde. Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomiler, bu süreçte esneklik sağlayarak ve fırsat alanlarını iyi analiz ederek avantaj elde edebilirler. Ancak, uluslararası ilişkilerdeki gelişmelerin yakından takip edilmesi kritik bir öneme sahiptir.
Anlaşmanın oluşturduğu yeni ticaret modeli, sadece tarifelerle sınırlı kalmayıp, hizmet sektörü, dijital ekonomi ve yatırımları da kapsıyor. Bu durum, küresel ticaretin yeniden şekillendiğine işaret ediyor ve yeni teknolojilerin ticaret üzerindeki rolünü artırıyor. Türkiye’nin dijital dönüşüm alanındaki gelişmelerinin hızlandırılması, bu süreçte ülkenin rekabet gücünün artırılması anlamına gelecek. Karayazıcı’nın vurguladığı üzere, teknolojik yatırımlar, yeni STA döneminde öne çıkacak önemli unsurlar arasında yer alacak.
Sonuç olarak, ABD ile Birleşik Krallık arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması, dünya ticaretinde yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Tarife savaşlarının gölgesinde şekillenen bu anlaşma, taraf ülkeler arasında ekonomik bağları güçlendirirken, diğer ülkelere de uyum ve müzakere stratejilerinde önemli mesajlar veriyor. Türkiye ise, bu yeni durum karşısında dolaylı ama güçlü etkilerle karşı karşıya kalacak. Eral Karayazıcı’nın da belirttiği gibi, Türkiye’nin oyun kurucu pozisyona geçebilmesi için ekonomik ve ticari politikalarda aktif ve hızlı hareket etmesi şart görünüyor. Haber360.com ekonomi editörleri olarak, gelişmeleri yakından takip etmeye devam edeceğiz.
