Akdeniz havzasının turizm açısından öneminin artmasıyla birlikte, bölgeye kıyısı olan ülkelerde turistlerin harcama alışkanlıkları da ciddi bir merak konusu haline geldi. 2024 yılında Türkiye, İspanya, İtalya, Fransa, Portekiz, Yunanistan, Hırvatistan ve Malta gibi Akdeniz ülkelerine seyahat eden yabancı turistlerin kart kullanımı trendlerini kapsamlı bir şekilde analiz eden yeni bir araştırma, bölgesel turizm ekonomisinin nabzını tutuyor. Özellikle dijitalleşmenin yaygınlaşmasıyla birlikte kredi ve banka kartlarının seyahat harcamalarında nasıl bir rol oynadığına ışık tutan bu çalışma, ekonomistler ve sektör profesyonelleri açısından önemli veriler sunuyor.
Araştırmanın sonuçlarına göre, Akdeniz ülkelerine gelen yabancı turistlerin kartla gerçekleştirdikleri harcamalar, 2024 yılında önceki yıllara kıyasla önemli bir artış gösterdi. Türkiye, bu artışın öncüsü konumunda bulunurken, özellikle yaz sezonunda kart kullanım oranları büyük bir ivme yakaladı. Kredi kartlarının yanı sıra temassız ödeme seçeneklerinin yoğun şekilde tercih edildiği gözlemlenirken, mobil ödeme sistemlerinin de yükselişi dikkat çekiyor. Bu durum, Akdeniz turizminin teknolojik dönüşümle birlikte şekillendiğini gözler önüne seriyor.
Türkiye’nin bu arenada öne çıkmasını sağlayan en önemli faktörlerden biri, turistik bölgelerde bankacılık ve fintech altyapısının hızlı gelişimi olarak gösteriliyor. Akdeniz’in kıyısındaki Antalya, Bodrum ve Marmaris gibi destinasyonlarda hem yerel işletmelerin hem de ziyaretçilerin kartla ödemeyi kolaylaştırmak için yoğun çaba sarf ettiği anlaşılıyor. Ayrıca, pandemi sonrası temassız ödeme alışkanlıklarının yaygınlaşması, kart kullanımının artmasında etkili oldu. Bu, Türkiye’de turizmin dijitalleşme sürecine ayak uydurduğunun canlı bir göstergesi.
İspanya ve İtalya gibi ülkelerde ise kart kullanımında daha stabil ama yavaş bir büyüme gözlenmekte. Özellikle İtalya’da kültürel değerler ve geleneksel ödeme yöntemlerine olan bağlılık nedeniyle, turistlerin nakit kullanımı belli oranda hâlen devam ediyor. Fakat yine de genel trend, dijital ve kartlı ödemelerin yaygınlaşması yönünde. İspanya’da turizm sezonunun uzaması ve farklı müşteri segmentlerinin teknolojiye adaptasyonu sayesinde, kartlı harcamalar önceki yıllara kıyasla belirgin biçimde yükselmekte. Bu, özellikle genç turistlerin tercihleri doğrultusunda şekilleniyor.
Fransa ve Portekiz’deki kart kullanımının artış hızı ise daha dengeli görünüyor. Özellikle Fransa’da Paris gibi büyük şehirlerin yanı sıra, Akdeniz kıyısındaki sahil kasabalarına gelen turistlerin harcama alışkanlıklarında kart kullanımı yaygınlaşsa da, diğer ödeme yöntemleri hala tercih ediliyor. Portekiz’de ise ekonomik dalgalanmalara rağmen turizm sektöründe kartla ödeme sonuçları olumlu bir seyir izliyor. Burada yerel yönetimlerin ve turizm işletmelerinin birlikte yürüttüğü dijital ödeme eğitim programlarının katkıları öne çıkıyor.
Yunanistan ve Hırvatistan’da kayıt dışı ekonominin etkisi, kart kullanımını sınırlayan önemli bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Yaklaşık 2024 yılında yapılan araştırma, özellikle küçük işletmelerin çoğunun hala nakit işlemleri tercih ettiğini ortaya koyuyor. Ancak, turizm gelirlerini resmi kanallardan takip etmede kart kullanımının artması kritik önem taşıyor. Bu nedenle, bölgedeki finansal eğitim programları ve teknolojik yatırımların hızlandırılması, hem devlet hem de turizm sektörü için öncelikli hedefler arasında yer alıyor. Birçok uzman, bu gelişmelerin uzun vadede Yunanistan ve Hırvatistan turizmini daha şeffaf ve sürdürülebilir kılacağını belirtiyor.
Malta ise dijitalleşme konusunda Akdeniz genelinde örnek gösterilen ülkeler arasında yer alıyor. Özellikle adanın turistik bölgelerinde kartla ödeme oranları oldukça yüksek seviyelerde seyrediyor. Bu durum Malta’nın uluslararası turistler için güvenilir ve modern bir destinasyon olduğunun da göstergesi. Ayrıca, ada ekonomisinin büyümesinde teknolojik altyapının sağladığı kolaylıklar önemli bir rol oynuyor. Malta’da fintech startup’larının ve bankacılık sektörünün entegrasyonu turizmde kart kullanımını daha da yaygınlaştırmış durumda.
Araştırma, Akdeniz ülkelerinde kart kullanımını artıran temel nedenleri, turistlerin güvenlik algısı, ödeme kolaylığı ve döviz değişim işlemlerindeki pratiklik şeklinde açıklıyor. Kart üzerinden yapılan işlemler, hem turistler hem de işletmeler için nakit işlemlerine kıyasla birçok avantaj sağlıyor. Döviz kurlarındaki şeffaflık, işlem takibinin kolaylığı ve dolandırıcılık risklerinin azalması, kart kullanımını cazip kılan faktörler olarak sıralanabilir. Özellikle kariyer ve eğitim gibi farklı sebeplerle sık seyahat eden turistlerin, dijital ödeme araçlarına yönelmesi trendi güçlendiriyor.
Öte yandan, bazı eleştirmenler kart kullanımının artışını yalnızca ekonomik bir gelişme olarak görmekle sınırlı kalıyor. Onlara göre, dijitalleşme beraberinde veri güvenliği ve kişisel mahremiyet gibi önemli soruları da gündeme getiriyor. Turistlerin ödeme alışkanlıkları, kişisel bilgilerin toplanması ve işlenmesiyle ilişkili olduğundan, bu verilerin korunması kritik önem taşıyor. Akdeniz ülkelerinin bu konudaki yasal altyapıyı güçlendirmesi ve uluslararası standartlara uyum sağlaması gerekiyor. Böylece turizmin dijital dönüşümü sürdürülebilir ve güvenilir hale gelebilir.
Ekonomik açıdan değerlendirildiğinde, kart kullanımındaki artış, ülkelerin turizm gelirlerinde olumlu etkilere yol açacaktır. Dijital ödemelerin yaygınlaşması işletmelerin kayıt altına alınmasını kolaylaştırırken, vergi kayıp-kaçaklarının önlenmesine de katkı sağlar. Ayrıca, turizm sektörünün dijital dönüşümü yeni iş fırsatları ve istihdam alanlarının açılmasına zemin hazırlar. Özellikle genç nüfusun teknolojiyle iç içe olması, ekonomilerin bu yönde gelişmesine olanak tanıyor. Akdeniz bölgesinde turizmin daha sürdürülebilir ve rekabetçi hale gelmesinde kart ve dijital ödeme sistemlerinin rolünün artacağı aşikar.
Bunun yanı sıra, kart kullanımının artması, bölgedeki bankacılık sektörünün de yenilikçi ürün ve hizmetler geliştirmesini teşvik ediyor. Turistlere yönelik çoklu para birimi destekli kartlar, harcama limitleri, kişisel analiz ve harcama raporlama özellikleri gibi yenilikler piyasaya sürülüyor. Fintech firmalarının bu pazardaki faaliyetlerinin yoğunlaşması, rekabeti artırırken tüketiciye çeşitli alternatifler sunuyor. Akdeniz turizminin bu teknolojik entegrasyonla birlikte daha esnek ve kullanıcı dostu bir yapıya kavuşması bekleniyor.
Sonuç olarak, 2024 yılı araştırması, Akdeniz ülkelerinde yabancı turistlerin kart kullanım alışkanlıklarındaki değişim ve dönüşümü açıkça ortaya koyuyor. Türkiye’nin öncülüğünde başlayan bu süreç, ortamda bulunan diğer ülkelerin de benzer adımlar atmasını tetikliyor. Dijitalleşme, turizm ekosisteminin her alanında yerini alırken, ekonomik büyümeye ve sektörel verimliliğe katkılar sunuyor. Ancak, bu gelişmenin ancak güvenlik, eğitim ve teknolojik altyapının paralel gelişimiyle sürdürülebilir olacağı unutulmamalıdır. Akdeniz turizminin yeni dönemi, dijitalleşme ve kart kullanımındaki artışlarla şekillenmeye devam edecek gibi görünüyor.
